Manisa Tımarhanesi // Sami'den Raci'ye mektup
Azizim Raci,
Sarhoşluk devresinden sonra hastalık devresine gireceğini tahmin ediyordum. Tahminim esasen değil, şeklen yanlış çıktı. Seni kansızlık, verem ve bunlar gibi bir hastalığa yakalanmış sanırken, bu defa henüz isim veremediğim .. yok yok, veremediğim değil, zarif bir isim bulamadığım bir hastalığa tutulduğunu haber aldım. Hastalığa '' Hebetman / Avanaklaşma '' isminden daha münasibini bulamadım.
Azizim ! .. Bu ne hal ? Gerçeklik anlayışında rehberim olduğunu düşündükçe çıldırasım geliyor. Geçmiş günleri hatırlıyorum. Deniz kenarında otururken, eşsiz ve tarife sığmaz bir tatlılıkla.. Bize pozitif bilimler, gerçeklik felsefesi hakkında verdiğin dersleri bir türlü unutamıyorum.
Ve kestiremiyorum ki bugün olan Raci , o zarif Raci midir ?
Yoksa ; insani ahmaklığın yüz milyonlarca örneklerinden biri mi ?
Ne arıyorsun ? Amacın nedir ?
Sana, cinnetin son derecesi demekten başka çare var mıdır ?
Ne arıyorsun ? Sonsuz hayatı mı ?
Ah zavallı ! Bu geçici hayatta ne buldun ki onun ebedisini arıyorsun ? Sana bunu sorarım, hayatta ne var ?
Hippolyte Adolphe Taine'i haklı buluyorum. Diyor ki :
'' İnsanlar fıtraten ve terbiyeten delidirler. Kazara akıl buldukları anlar pek kısadır ! '' Ne kadar doğru ..
Bir kaza ve tesadüften ibaret olan hayatta, hafif delileri eğlendirecek kadar zevk bulunduğu inkar değildir. İnsanların bilgisizlik dönemlerinde uydurdukları kelimelere ruh vererek oluşturdukları ve bu kelimeleri hayallerinin renkleri ile süsledikleri doğrudur. Bunlar binlerce asırdır tekamül ederek, kalıtım yoluyla bize kadar gelmişlerdir. Biz de asılları, 'vücuden hiç' , 'marifeten hayal' den ibaret olan bu silsile ile hiçbir meziyeti, hiçbir marifeti olmayan bu nesnelere, bin türlü gönül aldatıcı renk veriyor ve kendimizi tatlı tatlı aldatarak hayatta mana görüyoruz. İşte bütün iğrençliği ile hayatın gerçekliği..
Ya zavallı kardeş, sen ne arıyorsun ?
****
Manisa Tımarhanesi // Raci'den Sami'ye mektup
Sevgili Sami,
Mektubunu aldım. Hatırın için, beş-on dakika hayalimin derinliklerini terk ederek, karanlık bir çukura benzeyen şu aleme çıktım.
A çocuk ! Madem ki alemin bir tımarhane, insanların bir sürü deli olduğuna iknasın, şu halde benim deliliğime niye itiraz ediyorsun ? Galiba, genel cinnete benzemeyen bir takım cinnete müptela olduğum için ..!
Evet Azizim, ben bu hayatın arkasında gizlenmiş olan hayaletleri arıyorum. Ne yazık ki bulamıyorum. Bulamıyorum da değil, nasıl anlatayım..
Bilimsel gerçeklere hiçbir şey denilemez. Lakin bir gerçeğin vücudu, diğer birinin vücuduna mani olamaz. Bazı gerçekler var ki, bilimsel gerçekler ile arasında bir hat.. Son ile başlangıç.
Ben niyet ettim ki ; bu dünyaya neden geldiğimizi, ne olacağımızı, bizi gönderini anlamadan terk etmeyeyim. Ah ne olurdu ki bu suallere ben, ispat ya da inkar bir cevap verebilsem.. Benim vicdanımı tahriş eden soruların, alelade cevapları yok ve olamaz.
Metafizik gerçekleri inkar etmek için hayvansal bir zekaya, hissiz bir kalbe ya da bilimsel keşiflerden uzak bir akla ihtiyaç var. Derdime bilim dünyasında deva aradım bulamadım. Sonra .. bir garip aleme düştüm ki şimdiye kadar bu alemde bulduklarım nice kaygılı vicdanları ikna ederdi. Lakin ben ? Teleskopların göremediği uzak alemleri, benim ma'na gözlerim görüyor. Henüz müttefiklerimizin, gerçekliğini tayin edemediği parlak gök çizimleriyle temasta bulunuyorum. Sizin araştırmalarınızdan gizlenen sönük gök cisimleri, benim görmek için nura ihtiyacı olmayan gözlerime vakıf oluyor.
Ben öyle bir ruh oldum ki, benim için ; uzak, yakın, yoğun, ince ve saydam kalmadı. Maddiyat, emrimin mahkumu ; Maneviyat, irademin zebunu oldu. Böyle iken, ben yine, açım ! Ruhum kendisini doyuracak kanaat verici besini henüz bulamadı. Ne diye sorma.. Hiç !
Arıyorum.. Arıyorum..
Bu tımarhaneye bir deliyi neden çok görüyorsun ? Rica ederim, beni işgal etme.
***
* A'mak-ı Hayal Raci'nin Hatıraları / Filibeli Ahmed Hilmi
Bu kitabı ilk okuduğumda üniversite öğrencisiydim. Üstünden uzun yıllar geçse de zaman zaman tekrar elime alıyorum.
Bir fırsatını bulun ve lütfen kitabı okuyun. Okurken Vas adlı grubun müziklerini dinlemeye gayret edin. Raci'nin düşlerine girmeniz kolaylaşıyor
Özellikle de Refuge adlı şarkısı..
