Hızır

Bismişah… Allah Allah! Tanrı’dan ruhsat alıp gebe kalan doğaya gözkulak ya Hızır!
Yetiş ya Hızır! Destur alıp cümle varlık doğurmak üzere; onlara ebelik yap. Girdiğin evlere dert girmesin; bastığın yerlerde güller açsın, ekinler yeşersin, bülbüller ötsün. Dokunduğun canlar dertlerden, uğursuzluklardan ve hastalıklardan arınsın. Gel artık bir türlü gerçekleştiremediğimiz isteklerimiz, dileklerimiz berekete dönüşsün; özlemlerimiz kırılsın yeni özlemler oluşsun. Gel artık özlem denen atımıza bindirelim seni, düşlerimizde gezdirelim. Ali ol, Hace Bektaş Veli ol; dondan dona bürün, bize ebelik et, umudumuzu doğurtalım. Dil bizden, nefes hizmet pirlerimizden olsun. Gerçek erenler demine Hû! Eyvallah!

Hızır’ı Çağırma Günleri: 17-18-19 Şubat günleri Hızır’ın dünyayı ziyaret günleri olarak algılanır. Hızır orucunu tutanlar artık Hızır’ı çağırabilir: Hızır bu çağrıya ilgisiz kalmayacaktır. Çağrımıza uyup dünyayı ziyaret eden Hızır, kor ateş anlamında cemre kimliğine bürünür ve önce havaya düşer, yani havayı döller; sonra suya ve toprağa düşerek onları döller. Kor ateşle buluşup gebe kalan hava, su ve toprak Nevruz’da baharın gelişiyle doğurur.

Alıntı (İnan Maya Aru , Çizim: Ali Can Meydan)

Ekli dosyayı görüntüle 7762

Araştırdığıma göre yöresel farkları oluyor.Dersimde Ocak ile Şubatın ilk haftası arası Hızır ayı imiş. Çeşitli duaları var. Örneğin;

* Ya xızır na san be höynemı..na kenekı to pina !Ya hızır bu gece rüyama gel,bu kız seni bekliyor

*Ya hızıre kallik kamki wenge to dano to inone cameverde. Ma zanme ki to şono kamçi çe derman dana,aşk dana. Ya xızır to esta Ya xızır to ma cameverde.

Allah allah ,
Ya hızır kim seni çagırıyorsa sen onları yalnız bırakma ! biz biliyoruz ki sen hangi eve girersen,derman veririsin,aşk verirsin. Ya hızır sen varsın sen bizi yalnız bırakma.


İslam Mitolojisi öğesi olduğundan bu başlığa konuyu açtım,eklemeleriniz varsa memnun olurum.

Hayat tabakalarıyla alakalı bir konu açacaktım, o konuda Hz. Hızırın bulunduğu bir tabaka da vardı. Sadece o kısmı paylaşayım.
Ikinci hayat tabakasi: Hz. Hızır ve Ilyas'in hayatlarıdır; bir derece serbesttir. Bir anda birçok yerde bulunabilirler. Bizim gibi beşeriyetin gerektirdikleriyle sınırlı değillerdir. Bazen istediklerinde bizim gibi yiyip içerler, fakat mecbur değillerdir. Bir derecede, gaybı gören keşiş ve evliyanın Hızır ile maceralarıyla bu hayat tabakası aydınlanır. Hatta velilik makamlarında bir makam 'Hızır Makamı' olarak tabir edilir. O makama gelen kişi, Hızır ile görüşür ve ondan ders alır. Fakat bazen o makamdaki kişiyle, Hızır yanlış anlaşılarak karıştırılır.

pembe pelerin' Alıntı:

Hayat tabakalarıyla alakalı bir konu açacaktım, o konuda Hz. Hızırın bulunduğu bir tabaka da vardı. Sadece o kısmı paylaşayım.
Ikinci hayat tabakasi: Hz. Hızır ve Ilyas'in hayatlarıdır; bir derece serbesttir. Bir anda birçok yerde bulunabilirler. Bizim gibi beşeriyetin gerektirdikleriyle sınırlı değillerdir. Bazen istediklerinde bizim gibi yiyip içerler, fakat mecbur değillerdir. Bir derecede, gaybı gören keşiş ve evliyanın Hızır ile maceralarıyla bu hayat tabakası aydınlanır. Hatta velilik makamlarında bir makam 'Hızır Makamı' olarak tabir edilir. O makama gelen kişi, Hızır ile görüşür ve ondan ders alır. Fakat bazen o makamdaki kişiyle, Hızır yanlış anlaşılarak karıştırılır.

Genişletmek için tıkla ...

Bu mesele en çok ilgimi çeken konulardan birisidir.O açacağın konuyu sabırsızlıkla bekliyorum şahsen

"* Ya xızır na san be höynemı..na çenekı to pina ! (burada çenek yani kız çocuğu doğru kullanım)


*Ya hızıre kallik kamki wenge to dano to inone cameverde. Ma zanme ki to şono kamçi çe derman dana,aşk dana. Ya xızır to esta Ya xızır to ma cameverde."

Dersim kültüründe inanç ögelerinin belli bir hiyerarşisi var ve Hızır silsilenin üst sıralarında. Bu yüzden her ne kadar Hızır ayı diye belirli bir zaman dilimi olsa da hemen her gün özellikle Cuma geceleri Hızır'ı çağırma ritüeli yapılır. Çünkü Hızır her daim hazır ve nazırdır.
Verdiğiniz dualar da her ritüelde mum yakılarak (güneş battığında hava tam olarak kararmadan mum yakılır) okunur. O gün ziyarette mum yakmak ve niyaz (lokma) dağıtmak makbuldür, özellikle su kenarındaki ziyaretler cuma günü bitene kadar akına uğrar. Çünkü suların girdap olduğu yerler Hızır'ın makamlarıdır, bir de iki suyun birleştiği yer diye adlandırdığımız Gola Çhetu ziyareti önemli bir mekan. Hızır ve bu ziyaretler üzerine edilen yeminler çok büyüktür, yalan yemin etmek ya da yeminini bozmak neredeyse mümkün değildir. Zaten böyle edilen bir yeminde aksi durum olursa büyük ölçüde dışlanırdınız önceki dönemlerde şimdi biraz daha yumuşadı.

Hızır ayında (genellikle üç gün) oruç tuttuktan sonra gece, mutfak ya da köylerde ev damı denen yerde mum yakılıp un elenir tepe yapacak şekilde ve bu unun üstüne büyük bir elek kapatılır. Eğer Hızır evinizi ziyaret ederse sizin için genellikle bu un üzerine bir işaret bırakır. Unun üzerinin çukur yapılması ya da kapalı olan unun etrafa az miktarda saçılması gibi. Hızır sizin evinizi ziyaret etmişse kurban kesersiniz. Elediğiniz unu da her koşulda niyaz yapıp etraftakilere komşulara dağıtırsınız.

Bir de Hızır'da özellikle evinizin temizliğine tertibine dikkat edilir, cuma gecesi başta olmak üzere bu gecelerde ev toplanıp bulaşıklar yıkanmadan, ocak süpürülmeden uyunmaz, aksi takdirde Hızır'ın sizi ziyaret etmeyeceğine inanılır.
Hemen hemen aynı inanç biçimleri Dersim inancının sürdüğü Maraş, Bingöl ve Koçgiri'deki Alevi Kürtlerde de mevcut.