Lavander
Elit Üye
"Bu gece beş mayısı altı mayısa bağlayan gecedir. Bu gece denizlerin ermişi İlyas’la karaların ermişi Hızır buluşacaklar. Dünya kurulduğundan bu yana bu iki ermiş her yıl, yılın bu gecesinde buluşurlar. Eğer bir yıl buluşmayacak olsalar, denizler deniz, topraklar toprak olmaktan çıkar. Denizler dalgalanmaz, ışıklanmaz, balıklanmaz, renklenmez, kururlar. Topraklar çiçeklenmez, kuşlar, arılar uçmaz, ekinler yeşermez, sular akmaz, yağmurlar yağmaz, kadınlar, kısraklar, kurtlar, kuşlar, börtü böcek, tekmil yaratık doğurmaz. Eğer onlar buluşamazlarsa... Kıyametin habercileri Hızır’la İlyas olacaktır. Hızır’la İlyas’ın buluştuğu an, biri mağrıptan, biri maşrıktan iki yıldız doğar, yıldızlar Hızır’la İlyas’ın buluştuğu yerin üstüne kayarak gelirler, tam Hızır’la İlyas birbirlerinin elini tutarlarken onlar da birleşirler, tek bir yıldız olurlar. Hızır’la İlyas’ın üstüne ışık olup sağılırlar. Hızır’la İlyas’ın el ele tutuştuğu, yıldızların gökte birleştiği an dünyada her şey durur, akarsular kirp diye oldukları yerde donmuşçasına durur kalırlar, yeller esmez, denizler dalgalanmaz, yapraklar kıpırdamaz, damarlardaki kan akmaz, kuşlar uçmaz, arıların kanatları titremez. Her şey durur, hiç, hiçbir şey kıpırdamaz. Yıldızlar akmaz, ışıklar yürümez. Dünya bir an için ölür. Sonra her şey birden uyanır, dehşet bir yaşam patlar." Yaşar Kemal BİNBOĞALAR EFSANESİ
Hıdrellezi tek bir kültürün bayramı olarak nitelendirmek yanlış olacak kanısındayım.Hıdrellez; Eski Türk kültürü,Mezapotamya,Anadolu,İran ve Balkanlarda kutlanan ve zaman içinde inançlarla şekli değişmiş bir mitolojik gündür.Ne mutlu ki Hıdrellez Unesco 2013 Somut olmayan kültür varlıkları listesine giriyor,mesir macunu ve keşkek pilavımız bu listeye alınmıştı önceden,böylece sözlü ve folklorik geleneklerimizin yitip gitmesi engelleniyor.
Efsaneye göre 6 Mayıs-4 Kasım arası Hızır günleri yani güneşin tepede olduğu günlerdir.4 kasım-5 mayıs arası ise Kasım(Kasım arapça bölen manasına gelir yani yılı ikiye bölen) günleridir.Bu iki efsanevi kahraman 5 mayısı 6 mayısa bağlayan gece buluşurlar.Bu paganların artık sıcaklar başlıyor habercisidir aslında,kış tamamen bitti,cemre toprağa,havaya suya düştü.Cemre kor haldeki ateştir,ilkbahar başında birer hafta ara ile havaya-suya ve en son toprağa düşer (4 element kombinasyonu tamamlanır),ilkin 26 şubatta havaya düşerek başlar ve hakkaten ısı değişimi kor önce havada kendini hissettirir,ışık artar,bu dönemde türlü coğrafyalarda ışık festivalleri düzenlenir.Yeni doğan güneş tanrı henüz bebektir veya bir kısım inanışta ise henüz ana tanrıçanın rahminde yeni döllenmiştir,bahar ile doğacaktır. İkinci cemre 5 martta suya düşer ve bu dönemde hakikaten dünyadaki sularda ısınma gerçekleşmeye başlar.Son cemremiz ise 5 mayısta toprağa düşer,artık yalınayak bastığımızda toprak ta sıcaktırJ,işte bu güzel gün Hıdrellezdir.Kasımla ilgili mitosları o aya gelince vereceğim,bu yazıyla beraber her ay ve mevsimlerinin sıralı bir ders notlarını sitemizde paylaşma fikri geldi aklıma,bilmem sever misiniz?Konumuza dönersek aslında meterolojik olarak ısınma önce topraktan başlar ve yansıyan ışınlar ile hava ısınır,bunu yıl döngüsü ile hesaplar isek dmekki ilk cemre aslında kasım olmalı ve sıralama da toprak-hava-su olmalı idi ama yerleşik kültüre böyle işlemiş enerjisi böyle kurulmuş ne yapalım
Gerçi Avrupa mitlerine bakarsak yıl çarkı Samhain dönemi olan 31Ekim-1Kasım gecesi başlar,demekki sebebi bu ışıma ve güneş olayı imiş.
Hıdrellezin sonradan oluşan ve Anadolunun müslümanlığa geçişiyle değişen kültüründe ise İslami folklorik varyasyonu tercih edilmektedir.Buna göre Kehf süresinde Hızır adı geçer.Hz.Musa ile bir gencin kıssası anlatılırken 65. ayette ;”Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik.” denilerek Hızır olarak atfedilenden bahsedilir. (Wikipedia’dan alıntı)
Musa peygamber zamanında hükümdar oğlu olan bir genç kendini dine adar ve ne şöhret ne de babasının tahtını istemez,bu Allahın da hoşuna gider ve ona bastığı yeri yeşillendirme yeteneği verilir,ibadet için bastığı her yer,oturduğu her çorak alan bahar çiçekleriyle dolar,yeşil Arapçada Hazr demektir Hızırın da buradan geldiğine inanılır.O gün bugündür halk bastığı yerleri yeşillendiren genç anlamında yeşillik görünce "Hızır yürüyüp geçmiştir" der.
Bu genç mayısta İlyas peygamberle buluşmayı ve görüşmeyi çok ister ve bu gerçekeşir,bunu gören halkta buluştukları 5 Mayısı 6sına bağlayan geceye Hızır-İlyas bayramı demiştir.
Ekli dosyayı görüntüle 4354Kutlamalarda yeşillik alanlar,eğer ateş yakılacaksa kurak ve düzlükler tercih edilmektedir.İşte bugün İzmirli olma günüdür Egelilik karışır işe biraz,çünkü günün yiyecekleri taze toplanan otların kuzu eti ve ciğeri ile kavrulmasıyla oluşur;sevgili joys ve benim çok çok sevdiğimiz kuzu etli arapsaçı gibiJNedeni ise mevsimin verdiği otların kullanılması ve baharda doğan kuzunun serpilip yenecek hale gelişi.Yılın ilk kuzusu yenirse insanlar şifalanırmış ve bugün doğadan toplanan çiçekler kaynatılıp suyuyla yıkanılırsa tüm hastalıklar iyileşirmiş,bu geceden itibaren 40 gün su ile yıkanılırsa gençlik ve güzellik gelirmiş.Sabredip yazıyı okuyanlar bu uygulamaları yapsın ben de deneyeceğim,herkes büyü uygulaması yazalım diye bekliyor bilgi yazısı olunca göz ucuyla süzüp geçiyor halbuki aynen böyle uygulamalar aralarda gizleniyor
Ekli dosyayı görüntüle 4355Bu gece yapılabilecekleri ise şöyle sıralayabiliriz; Baht açma(ateş tabanlı tüm baht/kısmet açma uygulamaları)Hızdrellez ateşinden 40 kere bir baht açma cümlesi kurup atlayacaksınız,Bu gece meydanlarda olanak varsa büyük şenlik ateşleri yakılır ve bekar her genç sırasıyla üstünden atlayarak evlenme isteğini cümle aleme göstermiş olur
Yani evinizin balkonunda da sembolik bir şey yapabilirsiniz ama imkanınız var ise kalabalıkta daha zevklidir bu kutlamalar.
Anadoluda Hızır hakkı için kurban kesme,oruç tutma ve sadaka verme yaygındır.Baht açma farklı illerimizde farklı isimlerle bilinen bir hıdrellez törenidir. Bir de bizde yapılan klasik uygulaması küçük bir kağıda niyetinizin sembolünün çizilmesi,istenen şeyden bir parça getirme,sembolik bir cisim kullanma ve bunların 5 mayıs gecesi gül ağacına bağlanması ve Hızırın dileğinizi almasının dilenmesidir.Bazılarına göre gül ağacında astığınız sabahına yoksa Hızır onu İlyasa vermiş denizlere ulaştırmış ve dileğiniz olmuş demektir.Ben okul için yaptığımda bu olmuştu ve aileden biri sevineyim diye aldı sanmış inanmamıştım,ancak o yaz istediğim okulu kazanmıştım ve aslında mucizevi bir kazanma idi çünkü bölüm sadece 1 öğrenci kabul ediyordu.
Bir diğer yöntem ise gece bağlanan dileğinizi alıp sabah ezanıyla(ama günümüzde herkes saat 8 gibi gider en erken)gidip denize atmanız ve ilyasa kavuşturmanızdır.
Kütahya-Tavşanlıda bunu takip eden 2 gece yoğurt mayalanırmış ve bu mayalama bitkilerden toplanan çiğ damlaları ile yapılırmış.Trabzonlular ise bu gece mayasız yoğurt yaparlar besmele ile yoğurda bir tahta kaşık saplarlar ve tüm yıl bu kendiliğinden oluşan maya ile yoğurt yaparlarmış! (Wikipedia)
Manisada kadınlar spil dağı eteklerinde (Spil dağı:Kibele,ayrıca ağlayan kaya efsanesine bakınız)bulunan bir evliya türbesine taş iliştirirler eğer taş düşmez ertesi sabaha çıkarsa evliya dileğinizi kabul etti derler.
İstanbul şanslı bu konuda her yıl Ahırkapıda roman festivali olur(du),şimdilerde Parkormanda bu şenlikler esas sahipleri romanlardan mahrum kutlanıyor.Bir avuç roman gelebiliyor göstermelik ve bu tarza uygun müzik yapan gruplar sahne alıyor.Ama en güzel kutlamalar tabiki Trakya’da ve Edirne’de olanlar,hepinize güzel kutlamalar,umarım hepinizin dilekleri Hızır çabukluğunda İlyasa ulaşırJ
Özetlemeye çalıştım bu kadar oldu,türbesi,yatırı,ağacı derken o kadar çeşitli ki bugün yapılanlar,lütfen sizlerde aklınıza gelenleri ekleyin ki konuyu zenginleştirelim.Özellikle sizin yaşadığınız yerde bugün neler yapılıyor anlatırsanız çok sevinirim.
Buyrun bu da size hıdrellez şarkısı olsun,klipte de zaten sembolik olarak bir hıdrellez ritüeli gerçekleştiriliyor.
[video=youtube;jPs0g5xHUI0]http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=jPs0g5xHUI0[/video]
Evet akşam apartman sakinleri olarak ateşimizi yaktık,atladık ve dileklerimizi astık,anlaşılması için resimleri de yüklüyorum.
Ekli dosyayı görüntüle 4356 Ekli dosyayı görüntüle 4357
Hıdrellezi tek bir kültürün bayramı olarak nitelendirmek yanlış olacak kanısındayım.Hıdrellez; Eski Türk kültürü,Mezapotamya,Anadolu,İran ve Balkanlarda kutlanan ve zaman içinde inançlarla şekli değişmiş bir mitolojik gündür.Ne mutlu ki Hıdrellez Unesco 2013 Somut olmayan kültür varlıkları listesine giriyor,mesir macunu ve keşkek pilavımız bu listeye alınmıştı önceden,böylece sözlü ve folklorik geleneklerimizin yitip gitmesi engelleniyor.
Efsaneye göre 6 Mayıs-4 Kasım arası Hızır günleri yani güneşin tepede olduğu günlerdir.4 kasım-5 mayıs arası ise Kasım(Kasım arapça bölen manasına gelir yani yılı ikiye bölen) günleridir.Bu iki efsanevi kahraman 5 mayısı 6 mayısa bağlayan gece buluşurlar.Bu paganların artık sıcaklar başlıyor habercisidir aslında,kış tamamen bitti,cemre toprağa,havaya suya düştü.Cemre kor haldeki ateştir,ilkbahar başında birer hafta ara ile havaya-suya ve en son toprağa düşer (4 element kombinasyonu tamamlanır),ilkin 26 şubatta havaya düşerek başlar ve hakkaten ısı değişimi kor önce havada kendini hissettirir,ışık artar,bu dönemde türlü coğrafyalarda ışık festivalleri düzenlenir.Yeni doğan güneş tanrı henüz bebektir veya bir kısım inanışta ise henüz ana tanrıçanın rahminde yeni döllenmiştir,bahar ile doğacaktır. İkinci cemre 5 martta suya düşer ve bu dönemde hakikaten dünyadaki sularda ısınma gerçekleşmeye başlar.Son cemremiz ise 5 mayısta toprağa düşer,artık yalınayak bastığımızda toprak ta sıcaktırJ,işte bu güzel gün Hıdrellezdir.Kasımla ilgili mitosları o aya gelince vereceğim,bu yazıyla beraber her ay ve mevsimlerinin sıralı bir ders notlarını sitemizde paylaşma fikri geldi aklıma,bilmem sever misiniz?Konumuza dönersek aslında meterolojik olarak ısınma önce topraktan başlar ve yansıyan ışınlar ile hava ısınır,bunu yıl döngüsü ile hesaplar isek dmekki ilk cemre aslında kasım olmalı ve sıralama da toprak-hava-su olmalı idi ama yerleşik kültüre böyle işlemiş enerjisi böyle kurulmuş ne yapalım
Gerçi Avrupa mitlerine bakarsak yıl çarkı Samhain dönemi olan 31Ekim-1Kasım gecesi başlar,demekki sebebi bu ışıma ve güneş olayı imiş.Hıdrellezin sonradan oluşan ve Anadolunun müslümanlığa geçişiyle değişen kültüründe ise İslami folklorik varyasyonu tercih edilmektedir.Buna göre Kehf süresinde Hızır adı geçer.Hz.Musa ile bir gencin kıssası anlatılırken 65. ayette ;”Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik.” denilerek Hızır olarak atfedilenden bahsedilir. (Wikipedia’dan alıntı)
Musa peygamber zamanında hükümdar oğlu olan bir genç kendini dine adar ve ne şöhret ne de babasının tahtını istemez,bu Allahın da hoşuna gider ve ona bastığı yeri yeşillendirme yeteneği verilir,ibadet için bastığı her yer,oturduğu her çorak alan bahar çiçekleriyle dolar,yeşil Arapçada Hazr demektir Hızırın da buradan geldiğine inanılır.O gün bugündür halk bastığı yerleri yeşillendiren genç anlamında yeşillik görünce "Hızır yürüyüp geçmiştir" der.
Bu genç mayısta İlyas peygamberle buluşmayı ve görüşmeyi çok ister ve bu gerçekeşir,bunu gören halkta buluştukları 5 Mayısı 6sına bağlayan geceye Hızır-İlyas bayramı demiştir.
Ekli dosyayı görüntüle 4354Kutlamalarda yeşillik alanlar,eğer ateş yakılacaksa kurak ve düzlükler tercih edilmektedir.İşte bugün İzmirli olma günüdür Egelilik karışır işe biraz,çünkü günün yiyecekleri taze toplanan otların kuzu eti ve ciğeri ile kavrulmasıyla oluşur;sevgili joys ve benim çok çok sevdiğimiz kuzu etli arapsaçı gibiJNedeni ise mevsimin verdiği otların kullanılması ve baharda doğan kuzunun serpilip yenecek hale gelişi.Yılın ilk kuzusu yenirse insanlar şifalanırmış ve bugün doğadan toplanan çiçekler kaynatılıp suyuyla yıkanılırsa tüm hastalıklar iyileşirmiş,bu geceden itibaren 40 gün su ile yıkanılırsa gençlik ve güzellik gelirmiş.Sabredip yazıyı okuyanlar bu uygulamaları yapsın ben de deneyeceğim,herkes büyü uygulaması yazalım diye bekliyor bilgi yazısı olunca göz ucuyla süzüp geçiyor halbuki aynen böyle uygulamalar aralarda gizleniyor
Ekli dosyayı görüntüle 4355Bu gece yapılabilecekleri ise şöyle sıralayabiliriz; Baht açma(ateş tabanlı tüm baht/kısmet açma uygulamaları)Hızdrellez ateşinden 40 kere bir baht açma cümlesi kurup atlayacaksınız,Bu gece meydanlarda olanak varsa büyük şenlik ateşleri yakılır ve bekar her genç sırasıyla üstünden atlayarak evlenme isteğini cümle aleme göstermiş olur
Yani evinizin balkonunda da sembolik bir şey yapabilirsiniz ama imkanınız var ise kalabalıkta daha zevklidir bu kutlamalar.Anadoluda Hızır hakkı için kurban kesme,oruç tutma ve sadaka verme yaygındır.Baht açma farklı illerimizde farklı isimlerle bilinen bir hıdrellez törenidir. Bir de bizde yapılan klasik uygulaması küçük bir kağıda niyetinizin sembolünün çizilmesi,istenen şeyden bir parça getirme,sembolik bir cisim kullanma ve bunların 5 mayıs gecesi gül ağacına bağlanması ve Hızırın dileğinizi almasının dilenmesidir.Bazılarına göre gül ağacında astığınız sabahına yoksa Hızır onu İlyasa vermiş denizlere ulaştırmış ve dileğiniz olmuş demektir.Ben okul için yaptığımda bu olmuştu ve aileden biri sevineyim diye aldı sanmış inanmamıştım,ancak o yaz istediğim okulu kazanmıştım ve aslında mucizevi bir kazanma idi çünkü bölüm sadece 1 öğrenci kabul ediyordu.
Bir diğer yöntem ise gece bağlanan dileğinizi alıp sabah ezanıyla(ama günümüzde herkes saat 8 gibi gider en erken)gidip denize atmanız ve ilyasa kavuşturmanızdır.
Kütahya-Tavşanlıda bunu takip eden 2 gece yoğurt mayalanırmış ve bu mayalama bitkilerden toplanan çiğ damlaları ile yapılırmış.Trabzonlular ise bu gece mayasız yoğurt yaparlar besmele ile yoğurda bir tahta kaşık saplarlar ve tüm yıl bu kendiliğinden oluşan maya ile yoğurt yaparlarmış! (Wikipedia)
Manisada kadınlar spil dağı eteklerinde (Spil dağı:Kibele,ayrıca ağlayan kaya efsanesine bakınız)bulunan bir evliya türbesine taş iliştirirler eğer taş düşmez ertesi sabaha çıkarsa evliya dileğinizi kabul etti derler.
İstanbul şanslı bu konuda her yıl Ahırkapıda roman festivali olur(du),şimdilerde Parkormanda bu şenlikler esas sahipleri romanlardan mahrum kutlanıyor.Bir avuç roman gelebiliyor göstermelik ve bu tarza uygun müzik yapan gruplar sahne alıyor.Ama en güzel kutlamalar tabiki Trakya’da ve Edirne’de olanlar,hepinize güzel kutlamalar,umarım hepinizin dilekleri Hızır çabukluğunda İlyasa ulaşırJ
Özetlemeye çalıştım bu kadar oldu,türbesi,yatırı,ağacı derken o kadar çeşitli ki bugün yapılanlar,lütfen sizlerde aklınıza gelenleri ekleyin ki konuyu zenginleştirelim.Özellikle sizin yaşadığınız yerde bugün neler yapılıyor anlatırsanız çok sevinirim.
Buyrun bu da size hıdrellez şarkısı olsun,klipte de zaten sembolik olarak bir hıdrellez ritüeli gerçekleştiriliyor.
[video=youtube;jPs0g5xHUI0]http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=jPs0g5xHUI0[/video]
Evet akşam apartman sakinleri olarak ateşimizi yaktık,atladık ve dileklerimizi astık,anlaşılması için resimleri de yüklüyorum.
Ekli dosyayı görüntüle 4356 Ekli dosyayı görüntüle 4357
diğer kısmını dalına kırmızı kese içerisinde bağlayacağım. Geçen sene bütün isteklerim oldu 
