Laki Yanardağı Patlaması

[Rapİ]

Laki Yanardağı, İzlanda'da bulunan ve hala aktif olan bir yanardağ. 1783 yılında çok büyük bir etkiyle patlayan Laki Yanardağı çevrede bir bazalt yığını oluşturmuştu. 8 Haziran 1783 yılında patlamaya başlayan yanardağın püskürtme faaliyeti 7 Şubat 1784'e kadar devam etti. Tahminen atmosfere 8 milyon ton hidrojen florür ve 120 milyon ton kükürt dioksit salındı. Bu da Avrupa'da "Laki dumanı" olarak adlandırılan hava kirliliğini oluşturdu.

Patlamanın İzlanda için sonuçları yıkıcıydı. Nüfusun %20 - %25'i, koyunların %80'i, sığırların ve atların %50'si kıtlık ve florür zehirlenmesinden yaşamını yitirdi. Felakete dönüşen patlamanın Avrupa'daki sonuçları da travmatikti. 1783 yazı kayıtlara Avrupa'daki en sıcak yaz olarak geçti. O kadar kalın bir sis tabakası vardı ki gemiler limandan ayrılamıyordu. Taşımacılık durma noktasına gelmişti. Laki Yanardağı patlaması sadece patladığı anda değil sonraki etkileriyle de tam anlamıyla bir felaket yaşattı.

Bugün volkanik patlamalar nedeniyle iklim değişikliğinin farkına varılması geçmişte Laki Yanardağı'nın patlamasının ardından ortaya çıkan sisin gözlemlenmesine dayanıyor. Tarih kitaplarında yazsız geçen yıllar, düşük tarım rekoltesi, kıtlık, açlıkların ve isyanların bir kısmı volkanik patlamaların ardından ortaya çıkmıştı.
Yaklaşık sekiz ay süren püskürtmenin etkileri yıllarca şiddetini korudu. 225 yılın en soğuk kışı yaşandı. Tarım faaliyeti duran İzlanda halkı yedi yıl boyunca süren bir kıtlık dönemi yaşadı. Çoğu açlıktan olmak üzere 9350 kişi hayatını kaybetti.

Bu felaketle, volkanik patlamaların dünyadaki iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden biri olduğu görüldü.
CNN Türk