GabrieL.
Kayıtlı Üye
Tek İsa'ya Dörtlü Tanık
Yeni Antlaşma (İncil) Hıristiyan aleminde "İncil'ler" olarak bilinen dört bölümle başlar. Bunların her biri İsa Mesih'in yaşamını kaydeder. "İncil"in kelime anlamı, Türkçesi "iyi haber" veya "müjde"dir. Dolayısıyla "İncil", beklenen Mesih ile ilgili müjdedir. Kitap (ve kapsadığı bölümler) açısından, "İncil" İsa Mesih'le ilgili müjdenin kaydıdır. Bu açıdan "Dört İncil" dediğimiz zaman Yeni Antlaşma kitabının dört bölümünden söz ediyoruz.
Başlangıçtan beri Hıristiyan alemi hiçbir zaman dört "İncil"den fazlasını kabul etmemiştir ve bugün elimizdeki "İncil'ler" de bunlardır. İkinci yüzyıldan da önce dört "İncil" geniş bir biçimde Roma İmparatorluğun dört bir bucağına yayılmış ve olduğu gibi okunup öğrenilmişti. Elimizdeki "Dört İncil"in ilk yüzyılda yazıldığı, isimlerini taşıdıkları kişiler tarafından yazıldıkları, Mesih'in yaşamının gerçek kayıtları oldukları ve Kutsal Kitap'lar Tanrı'nın Ruhu'nun esiniyle, Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İsa hakkındaki müjdeyi değişik bakış açılarından yazdılar. Her "İncil" tek başına, Tanrı'nın Oğlu İsa Mesih'in güçlü bir bildirisi olarak ayakta durmaktadır.
Dört Portre - Tek İsa
Neden birden fazla "İncil" vardır? Burada iki neden ortaya çıkıyor:
1) "İncil'ler"deki tanıklık birbirini destekler ve aynı şeyler dört kez tekrar edilerek Mesih'in yaşamının büyük tarihsel gerçeklerini bilmemizi sağlar. Bir mahkemede birçok tanığın tanıklığı sadece bir tanığınkinden daha güvenilir sayılır. Buna karşın tanıklıkları kelimesi kelimesine birbirlerininkine uyuyorsa, birbirleriyle işbirliği yaptıkları şüphesi uyanır. Birbirlerini destekleyen tanıklıklarda aktarılan bilgi aynı olup kullanılan sözlerin birbirlerinden farklı olması tanıkların dürüstlüğünü gösterir. Aynı şekilde, dört "İncil"deki benzerlikler ve farklılıklar da onların gerçeklik ve güvenilirliğinin kanıtıdır.
2) Her "İncil", Mesih'i ayrı ve amaçlı bir bakış açısından gösterir. Sıradan bir insanın yaşamının kaydını yaparken, bir biyografici onun sosyal yaşamını, bir diğeri kişisel ya da özel yaşamını ve bir başkası da psikolojik biyografisini yazabilir. Her biri amaçlarına göre, bazı gerçekleri seçip bazı gerçekleri yazılarına katmayabilir. Aynı olayları anlatırken bile, her biri farklı ayrıntıları vurgular. Örneğin, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ü ele alalım.
Onun bir komutan olarak yeteneklerinden söz etmek isteseydim, Çanakkale Savaşından bazı olayları seçerdim. Ona büyük bir sosyal reformcu olarak ilgi duyuyorsam Türkiye Cumhuriyetine ve toplumuna tanıttığı bazı devrimci değişiklikleri seçerdim. Yine, eğer sözcükleri kullanma yeteneğiyle ilgileniyor olsaydım, bazı ünlü sözlerini ve konuşmalarını seçerdim. Biyografide yer alan olayların seçilip düzenlenmesi amacıma bağlı olurdu. Sonunda ortaya çıkan biyografiler birçok bakımdan birbirlerinden farklı olsa da yine de her biri Atatürk'ün tamamen geçerli bir biyografisi olurdu. "İncil'ler" için de durum aynıdır. Her birinin kendi amacı vardır: bu yüzden her biri kaydedilmiş olan gerçekleri kendisine göre seçmiş ve düzenlemiştir"
Mesih'ini sadece bir değil dört ayrı mercekten görmemize izin veren Tanrı'nın bu planından ölçüsüz bir biçimde yararlanırız. "Birçok iplikten yapılmış bir ip, ipliklerin teker teker kendi kuvvetlerinden daha kuvvetli olduğu gibi, "İncil"in yazarlar tarafından bildirilişi, ayrılığındaki birlik ve birliğindeki ayrılıkla bütün olarak, teker teker kendi tanıklıklarından daha kuvvetlidir."
"Dört İncil" bir kişi üzerine dört tanıklıktır. Her portre Mesih'i belirli bir ışığın altında ya da ilişkide açıklamak için dikkatle çizilmiştir.Ama farklı görüş açılarından yazılan metinler, bir resmin parçaları gibi birbirini tamamlar, İsa'nın yaşam ve öğretisini bir bütün olarak gözler önüne serer.
Matta - İbrahim ve Davut'un Oğlu Kral Mesih
Markos - Büyük İşler Yapan İsa Mesih
Luka - İnsanların dostu olan Âdem'in Oğlu Mesih
Yuhanna - Göklerden gelen Tanrı'nın Oğlu Mesih .İlk üç "İncil" İsa'nın yaşamını genellikle aynı yönden alırlar onların birçok ortak yanı vardır. Ama Yuhanna'nın tanıklığı bize Mesih'in diğerlerinin yansıttıklarının ötesinde çok değişik bir yönünü açık bir biçimde gösterir. Burada Mesih öncelikle yukardan gelen Kişi, Tanrı'nın Oğlu ve Sözü olarak görülür. Burada İsa Kendisinin Baba'yla bir, dünyanın Işığı, Yol, Gerçek, Diriliş ve Yaşam olduğunu bildirir.
Diğer özel vurgulamaları görmek de olasıdır.
Matta - Kitabı yazmaktaki amacı, İsa'nın yaşamını, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir. İsa'nın kurtuluş müjdesinin tüm uluslar için olduğunu ayrıca vurgular.
Markos - İsa'nın yaşamını anlatan İncil'in ilk dört kitabı arasında en kısa olanıdır. İsa'nın ne doğumundan, ne soy ağacından, ne de çocukluğundan söz eder. Öğretiye daha az ağırlık verir. Örneğin Matta'da 21, Luka'da 26 benzetmeye karşılık Markos'ta sadece 9 benzetme vardır. Markos daha çok İsa'nın yaptıklarını yazıyor. Kısa ve öz yazar (birinci bölümde ne denli çok sayıda olayın anlatıldığına bakın). Anlatım canlı ve hareketlidir. Markos, diğer yazarlara oranla belirli bazı olayları daha ayrıntılı yazar2. Dikkatini, özellikle insanların İsa'ya gösterdiği ilginin üzerinde yoğunlaştırır3.
Luka - Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açık seçik ortaya koyuyor (bölüm 1.:1-4). Luka, Elçilerin İşleri kitabında da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos - yani `Tanrı'yı seven' anlamında - olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.Yuhanna - Kitapta iman konusu güçlü bir biçimde vurguluyor. Onun ana amacı İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. Yuhanna İncili Hristiyanlığın iman felsefeyi içermektedir, o yüzden bu incil Hristiyanlık için çök önemlidir.
SONUÇ
"İncil" bir kitabın ismi değildir. Dünyanın tek Kurtarıcısı olan İsa Mesih hakkında çok, çok önemli bir mesajdır. İsa'nın Kendisi Müjdedir. "Bunlar, İsa'nın Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır" (Yuhanna 20:31). Eski Antlaşma'da peygamberler Tanrı'nın gelecek olan Mesih'i ve O'nun yapacağı şeyler hakkında sürekli tanıklık ettiler. Şimdi O geldiği için, Tanrı bu haberi bütün insanlığa bir değil dört yetkili tanıklık aracılığıyla onayladı. Tanrı'nın Kendisinin seçtiği tanıkların sözleri aracılığıyla tek Müjde'nin kusursuz, dörtlü bir anlatımına sahibiz. Yeryüzündeki hiçbir güç bu Müjde'nin gücünü değiştiremez ve azaltamaz.
Yeni Antlaşma (İncil) Hıristiyan aleminde "İncil'ler" olarak bilinen dört bölümle başlar. Bunların her biri İsa Mesih'in yaşamını kaydeder. "İncil"in kelime anlamı, Türkçesi "iyi haber" veya "müjde"dir. Dolayısıyla "İncil", beklenen Mesih ile ilgili müjdedir. Kitap (ve kapsadığı bölümler) açısından, "İncil" İsa Mesih'le ilgili müjdenin kaydıdır. Bu açıdan "Dört İncil" dediğimiz zaman Yeni Antlaşma kitabının dört bölümünden söz ediyoruz.
Başlangıçtan beri Hıristiyan alemi hiçbir zaman dört "İncil"den fazlasını kabul etmemiştir ve bugün elimizdeki "İncil'ler" de bunlardır. İkinci yüzyıldan da önce dört "İncil" geniş bir biçimde Roma İmparatorluğun dört bir bucağına yayılmış ve olduğu gibi okunup öğrenilmişti. Elimizdeki "Dört İncil"in ilk yüzyılda yazıldığı, isimlerini taşıdıkları kişiler tarafından yazıldıkları, Mesih'in yaşamının gerçek kayıtları oldukları ve Kutsal Kitap'lar Tanrı'nın Ruhu'nun esiniyle, Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İsa hakkındaki müjdeyi değişik bakış açılarından yazdılar. Her "İncil" tek başına, Tanrı'nın Oğlu İsa Mesih'in güçlü bir bildirisi olarak ayakta durmaktadır.
Dört Portre - Tek İsa
Neden birden fazla "İncil" vardır? Burada iki neden ortaya çıkıyor:
1) "İncil'ler"deki tanıklık birbirini destekler ve aynı şeyler dört kez tekrar edilerek Mesih'in yaşamının büyük tarihsel gerçeklerini bilmemizi sağlar. Bir mahkemede birçok tanığın tanıklığı sadece bir tanığınkinden daha güvenilir sayılır. Buna karşın tanıklıkları kelimesi kelimesine birbirlerininkine uyuyorsa, birbirleriyle işbirliği yaptıkları şüphesi uyanır. Birbirlerini destekleyen tanıklıklarda aktarılan bilgi aynı olup kullanılan sözlerin birbirlerinden farklı olması tanıkların dürüstlüğünü gösterir. Aynı şekilde, dört "İncil"deki benzerlikler ve farklılıklar da onların gerçeklik ve güvenilirliğinin kanıtıdır.
2) Her "İncil", Mesih'i ayrı ve amaçlı bir bakış açısından gösterir. Sıradan bir insanın yaşamının kaydını yaparken, bir biyografici onun sosyal yaşamını, bir diğeri kişisel ya da özel yaşamını ve bir başkası da psikolojik biyografisini yazabilir. Her biri amaçlarına göre, bazı gerçekleri seçip bazı gerçekleri yazılarına katmayabilir. Aynı olayları anlatırken bile, her biri farklı ayrıntıları vurgular. Örneğin, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ü ele alalım.
Onun bir komutan olarak yeteneklerinden söz etmek isteseydim, Çanakkale Savaşından bazı olayları seçerdim. Ona büyük bir sosyal reformcu olarak ilgi duyuyorsam Türkiye Cumhuriyetine ve toplumuna tanıttığı bazı devrimci değişiklikleri seçerdim. Yine, eğer sözcükleri kullanma yeteneğiyle ilgileniyor olsaydım, bazı ünlü sözlerini ve konuşmalarını seçerdim. Biyografide yer alan olayların seçilip düzenlenmesi amacıma bağlı olurdu. Sonunda ortaya çıkan biyografiler birçok bakımdan birbirlerinden farklı olsa da yine de her biri Atatürk'ün tamamen geçerli bir biyografisi olurdu. "İncil'ler" için de durum aynıdır. Her birinin kendi amacı vardır: bu yüzden her biri kaydedilmiş olan gerçekleri kendisine göre seçmiş ve düzenlemiştir"
Mesih'ini sadece bir değil dört ayrı mercekten görmemize izin veren Tanrı'nın bu planından ölçüsüz bir biçimde yararlanırız. "Birçok iplikten yapılmış bir ip, ipliklerin teker teker kendi kuvvetlerinden daha kuvvetli olduğu gibi, "İncil"in yazarlar tarafından bildirilişi, ayrılığındaki birlik ve birliğindeki ayrılıkla bütün olarak, teker teker kendi tanıklıklarından daha kuvvetlidir."
"Dört İncil" bir kişi üzerine dört tanıklıktır. Her portre Mesih'i belirli bir ışığın altında ya da ilişkide açıklamak için dikkatle çizilmiştir.Ama farklı görüş açılarından yazılan metinler, bir resmin parçaları gibi birbirini tamamlar, İsa'nın yaşam ve öğretisini bir bütün olarak gözler önüne serer.
Matta - İbrahim ve Davut'un Oğlu Kral Mesih
Markos - Büyük İşler Yapan İsa Mesih
Luka - İnsanların dostu olan Âdem'in Oğlu Mesih
Yuhanna - Göklerden gelen Tanrı'nın Oğlu Mesih .İlk üç "İncil" İsa'nın yaşamını genellikle aynı yönden alırlar onların birçok ortak yanı vardır. Ama Yuhanna'nın tanıklığı bize Mesih'in diğerlerinin yansıttıklarının ötesinde çok değişik bir yönünü açık bir biçimde gösterir. Burada Mesih öncelikle yukardan gelen Kişi, Tanrı'nın Oğlu ve Sözü olarak görülür. Burada İsa Kendisinin Baba'yla bir, dünyanın Işığı, Yol, Gerçek, Diriliş ve Yaşam olduğunu bildirir.
Diğer özel vurgulamaları görmek de olasıdır.
Matta - Kitabı yazmaktaki amacı, İsa'nın yaşamını, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir. İsa'nın kurtuluş müjdesinin tüm uluslar için olduğunu ayrıca vurgular.
Markos - İsa'nın yaşamını anlatan İncil'in ilk dört kitabı arasında en kısa olanıdır. İsa'nın ne doğumundan, ne soy ağacından, ne de çocukluğundan söz eder. Öğretiye daha az ağırlık verir. Örneğin Matta'da 21, Luka'da 26 benzetmeye karşılık Markos'ta sadece 9 benzetme vardır. Markos daha çok İsa'nın yaptıklarını yazıyor. Kısa ve öz yazar (birinci bölümde ne denli çok sayıda olayın anlatıldığına bakın). Anlatım canlı ve hareketlidir. Markos, diğer yazarlara oranla belirli bazı olayları daha ayrıntılı yazar2. Dikkatini, özellikle insanların İsa'ya gösterdiği ilginin üzerinde yoğunlaştırır3.
Luka - Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açık seçik ortaya koyuyor (bölüm 1.:1-4). Luka, Elçilerin İşleri kitabında da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos - yani `Tanrı'yı seven' anlamında - olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.Yuhanna - Kitapta iman konusu güçlü bir biçimde vurguluyor. Onun ana amacı İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. Yuhanna İncili Hristiyanlığın iman felsefeyi içermektedir, o yüzden bu incil Hristiyanlık için çök önemlidir.
SONUÇ
"İncil" bir kitabın ismi değildir. Dünyanın tek Kurtarıcısı olan İsa Mesih hakkında çok, çok önemli bir mesajdır. İsa'nın Kendisi Müjdedir. "Bunlar, İsa'nın Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır" (Yuhanna 20:31). Eski Antlaşma'da peygamberler Tanrı'nın gelecek olan Mesih'i ve O'nun yapacağı şeyler hakkında sürekli tanıklık ettiler. Şimdi O geldiği için, Tanrı bu haberi bütün insanlığa bir değil dört yetkili tanıklık aracılığıyla onayladı. Tanrı'nın Kendisinin seçtiği tanıkların sözleri aracılığıyla tek Müjde'nin kusursuz, dörtlü bir anlatımına sahibiz. Yeryüzündeki hiçbir güç bu Müjde'nin gücünü değiştiremez ve azaltamaz.
