Katarina
Kayıtlı Üye
İnsanları tanımak ve onlar hakkında fikir sahibi olmak için onların dünyayı algılama biçimlerini, iletişim tarzlarını, sevgiyi ifade etme biçimlerini bilmemizde sayısız fayda vardır. Bu tesbitleri yapabilmemiz için kişilerin temsil sistemlerini ve iletişim anahtarlarını çok iyi bilmeliyiz.
TEMSİL SİSTEMLERİ
İnsanlar dünyayı beş duyularıyla algılarlar. Fakat öğrenme, düşünme ve karar verme konusunda birbirlerinden çok farklıdırlar. Temsil sistemlerini görsel, işitsel, dokunsal, tatsal ve kokusal olarak gruplandırırız. Ancak NLP temsil sistemlerini en yaygın olarak kullanılan görsel, işitsel ve dokunsal olmak üzere üç grupta inceler. Bunlar:
Görseller
• Anlatılanları zihinlerinde canlandırarak düşünürler.
• Zihinlerindeki görüntülere yetişmek için hızlı konuşurlar.
• Konuşmaları görüntülerle ilgili deyimleri ve ifadeleri içerir.
• Öğrenme stilleri görseldir.
• Bir şeye karar verirken görüntülere bakarlar.
• Hızlı ve göğüs üstünden nefes alırlar.
• Çok hayal kuran, kafalarındaki görüntülere doğru koşmaya çalışan kişilerdir.
• Göz hareketleri yukarıdadır.
• Satın alırken dış görünümü önemserler.
Bir kişi konuşurken "daha çok gördüğünüz gibi, göz göre göre, nereden bakarsan bak, renkli bir yaşam, gözüne kestirmek, göz atmak" gibi görsel mecazlardan yararlanıyorsa, bu kişi konuşmasında daha çok görsel sistemi kullanan biridir.
İşitseller
• Kelimelere önem veren ve kullanılan kelimelere odaklanan kişilerdir.
• Seslerle düşünür, seslerle hayal kurarlar.
• Konuşmaları işitme ile ilgili deyimleri ve ifadeleri içerir.
• Konuşmaktan zevk alırlar ve sözlerinin kesilmesinden hiç hoşlanmazlar.
• Orta hızla nefes alırlar.
• Olaylara eleştirel bakarlar.
• Riskleri görürler.
• Göz hareketleri kulak hizasındadır.
İşitsel bir kişi "ayrı tellerden çalmak, kulakları tırmalamak, bir kulağından girmek öbüründen çıkmak, borusu ötmek" gibi mecaz kelimeleri konuşmalarında sıkça kullanır.
Dokunsallar
• Olaylara hissel açıdan bakan kişilerdir.
Hissederek konuştuklarından dolayı ağır ve durağan bir tempoda konuşurlar. Konuşma araları uzundur. Görsellerle konuşurken kendilerini ayrı dünyadan gelmiş gibi hissederler.
• Derin diyafram nefesi alırlar.
• Gerçekçi kişilerdir.
• Dokunarak ya da hissederek algılarlar.
• Konuşmaları dokunsal ve hissel deyimleri ve ifadeleri içerir.
• Göz hareketleri aşağıdadır.
• Genellikle dokunarak almayı sevdiklerinden alışverişte problem yaşayabilirler.
"Sırtımda çok ağır bir yük var, bunun önemini hissediyorum, konuya parmak basmak, gururuna dokunmak" gibi mecazları çok kullanan bir kişinin dokunsal-hissel olduğunu anlayabilirsiniz.
Kişilerin temsil sistemlerini öğrenmek için onların konuşmalarına ve düşünürken baktıkları yöne dikkat etmek gerekir. Bu çok önemli bir ipucudur. Çünkü göz hareketlerine bakarak bir insanın düşünme süreçlerini tanımak mümkündür.
Görsel düşünme süreçleri kullanırken genellikle yukarı sol tarafa bakış eskiden yaşanmış olan bir görüntünün hatırlanmasıdır. Kişi sağ yukarı bakıyorsa olmayan bir görüntüyü kafasında kurgulamaya çalışıyordur. Dikkatle incelersek genellikle yalan söyleyen kişilerin sağ yukarıya bakarak konuştuklarını tesbit edebiliriz. Ancak bu sol elini kullanan kişiler için tersine işler.
İşitsel süreçler için kulak hizasına bakarız. Sol kulak hizasına bakış eskiden yaşanmış olan bir diyalogun ya da bir sesin hatırlanmasıdır. Sağ kulak hizasına bakış ise kurgulanan bir sesi ifade eder.
Dokunsal süreçler içinse aşağı bakarız. Sağ aşağıya bakış bir duygunun yaşandığına işaret ederken; sol aşağıya bakış ise içsel bir diyalogun olduğunu gösterir.
Görsel Adam ve İşitsel Eşi:
Karısını çok seven görsel bir adamla, olaylara eleştirel olarak bakan eşi birbirleriyle yaşadıkları iletişim problemlerinin gerçek sebebinin bir türlü farkına varamıyorlardı. Evliliklerinin yıl dönümünde adam eşine değerli bir hediye alır, eve gelir ve kapıyı çalar.
Kadın kapıyı açar açmaz adamcağız yüzünde sevgi dolu bir ifadeyle hediyeyi kadına uzatır. Kadınsa tepkisiz ve soğuk bir şekilde hediyeyi adamın elinden alır ve sessizce bir köşeye koyar.
Görsel temsil sistemine sahip olan adam buna bir anlam veremez, ancak aradan birkaç gün geçtikten sonra eşine aldığı hediyeyi niçin beğenmediğini sorar. Eşi ise ona kızgınlığının hediyeyi beğenip beğenmemesinden değil, hediyeyi ona verirken hiçbir güzel söz söylememesinden kaynaklandığını söyler. Halbuki olayda kimsenin bir suçu yoktur. Problem kadının işitsel olduğu için eşinden sevgi sözcükleri beklemesi, görsel adamın da bunları söylememesinden kaynaklanmaktadır.
Temsil Sistemleri Farklı Üç Ortak
Üç ortak iş arkadaşı bir iş toplantısında bir araya gelirler ve bir proje hakkında konuşurlar. Yorum yaparlar. İçlerinden görsel olan ortak duygularını şu şekilde dile getirir:
"Bu projenin sonunda büyük bir ışık görüyorum." İşitsel olanı:
"Bu proje gümbür gümbür ses getirecek." Dokunsal olanı ise,
"Bu projenin içinde olmaktan çok mutluyum; çok güzel günler bizi bekliyor" diyerek arkadaşlarına sarılır.
TEMSİL SİSTEMLERİNİN KARAR ALMADA UYGULANMASI
Görsel temsil sistemini kullanan insanlar hayalci; dokunsal temsil sistemini kullanan insanlar realist; işitsel temsil sistemini kullanan insanlar ise eleştirel insanlardır.
Bir karar alacağımız zaman olaylara üç temsil sistemini de kullanarak görseller gibi hayalci, dokunsallar gibi realist ve işitseller gibi eleştirel bakmalıyız. Bunlardan sadece birine odaklanırsak sağlıklı bir karar alamayız.
Alıntıdır.
TEMSİL SİSTEMLERİ
İnsanlar dünyayı beş duyularıyla algılarlar. Fakat öğrenme, düşünme ve karar verme konusunda birbirlerinden çok farklıdırlar. Temsil sistemlerini görsel, işitsel, dokunsal, tatsal ve kokusal olarak gruplandırırız. Ancak NLP temsil sistemlerini en yaygın olarak kullanılan görsel, işitsel ve dokunsal olmak üzere üç grupta inceler. Bunlar:
Görseller
• Anlatılanları zihinlerinde canlandırarak düşünürler.
• Zihinlerindeki görüntülere yetişmek için hızlı konuşurlar.
• Konuşmaları görüntülerle ilgili deyimleri ve ifadeleri içerir.
• Öğrenme stilleri görseldir.
• Bir şeye karar verirken görüntülere bakarlar.
• Hızlı ve göğüs üstünden nefes alırlar.
• Çok hayal kuran, kafalarındaki görüntülere doğru koşmaya çalışan kişilerdir.
• Göz hareketleri yukarıdadır.
• Satın alırken dış görünümü önemserler.
Bir kişi konuşurken "daha çok gördüğünüz gibi, göz göre göre, nereden bakarsan bak, renkli bir yaşam, gözüne kestirmek, göz atmak" gibi görsel mecazlardan yararlanıyorsa, bu kişi konuşmasında daha çok görsel sistemi kullanan biridir.
İşitseller
• Kelimelere önem veren ve kullanılan kelimelere odaklanan kişilerdir.
• Seslerle düşünür, seslerle hayal kurarlar.
• Konuşmaları işitme ile ilgili deyimleri ve ifadeleri içerir.
• Konuşmaktan zevk alırlar ve sözlerinin kesilmesinden hiç hoşlanmazlar.
• Orta hızla nefes alırlar.
• Olaylara eleştirel bakarlar.
• Riskleri görürler.
• Göz hareketleri kulak hizasındadır.
İşitsel bir kişi "ayrı tellerden çalmak, kulakları tırmalamak, bir kulağından girmek öbüründen çıkmak, borusu ötmek" gibi mecaz kelimeleri konuşmalarında sıkça kullanır.
Dokunsallar
• Olaylara hissel açıdan bakan kişilerdir.
Hissederek konuştuklarından dolayı ağır ve durağan bir tempoda konuşurlar. Konuşma araları uzundur. Görsellerle konuşurken kendilerini ayrı dünyadan gelmiş gibi hissederler.
• Derin diyafram nefesi alırlar.
• Gerçekçi kişilerdir.
• Dokunarak ya da hissederek algılarlar.
• Konuşmaları dokunsal ve hissel deyimleri ve ifadeleri içerir.
• Göz hareketleri aşağıdadır.
• Genellikle dokunarak almayı sevdiklerinden alışverişte problem yaşayabilirler.
"Sırtımda çok ağır bir yük var, bunun önemini hissediyorum, konuya parmak basmak, gururuna dokunmak" gibi mecazları çok kullanan bir kişinin dokunsal-hissel olduğunu anlayabilirsiniz.
Kişilerin temsil sistemlerini öğrenmek için onların konuşmalarına ve düşünürken baktıkları yöne dikkat etmek gerekir. Bu çok önemli bir ipucudur. Çünkü göz hareketlerine bakarak bir insanın düşünme süreçlerini tanımak mümkündür.
Görsel düşünme süreçleri kullanırken genellikle yukarı sol tarafa bakış eskiden yaşanmış olan bir görüntünün hatırlanmasıdır. Kişi sağ yukarı bakıyorsa olmayan bir görüntüyü kafasında kurgulamaya çalışıyordur. Dikkatle incelersek genellikle yalan söyleyen kişilerin sağ yukarıya bakarak konuştuklarını tesbit edebiliriz. Ancak bu sol elini kullanan kişiler için tersine işler.
İşitsel süreçler için kulak hizasına bakarız. Sol kulak hizasına bakış eskiden yaşanmış olan bir diyalogun ya da bir sesin hatırlanmasıdır. Sağ kulak hizasına bakış ise kurgulanan bir sesi ifade eder.
Dokunsal süreçler içinse aşağı bakarız. Sağ aşağıya bakış bir duygunun yaşandığına işaret ederken; sol aşağıya bakış ise içsel bir diyalogun olduğunu gösterir.
Görsel Adam ve İşitsel Eşi:
Karısını çok seven görsel bir adamla, olaylara eleştirel olarak bakan eşi birbirleriyle yaşadıkları iletişim problemlerinin gerçek sebebinin bir türlü farkına varamıyorlardı. Evliliklerinin yıl dönümünde adam eşine değerli bir hediye alır, eve gelir ve kapıyı çalar.
Kadın kapıyı açar açmaz adamcağız yüzünde sevgi dolu bir ifadeyle hediyeyi kadına uzatır. Kadınsa tepkisiz ve soğuk bir şekilde hediyeyi adamın elinden alır ve sessizce bir köşeye koyar.
Görsel temsil sistemine sahip olan adam buna bir anlam veremez, ancak aradan birkaç gün geçtikten sonra eşine aldığı hediyeyi niçin beğenmediğini sorar. Eşi ise ona kızgınlığının hediyeyi beğenip beğenmemesinden değil, hediyeyi ona verirken hiçbir güzel söz söylememesinden kaynaklandığını söyler. Halbuki olayda kimsenin bir suçu yoktur. Problem kadının işitsel olduğu için eşinden sevgi sözcükleri beklemesi, görsel adamın da bunları söylememesinden kaynaklanmaktadır.
Temsil Sistemleri Farklı Üç Ortak
Üç ortak iş arkadaşı bir iş toplantısında bir araya gelirler ve bir proje hakkında konuşurlar. Yorum yaparlar. İçlerinden görsel olan ortak duygularını şu şekilde dile getirir:
"Bu projenin sonunda büyük bir ışık görüyorum." İşitsel olanı:
"Bu proje gümbür gümbür ses getirecek." Dokunsal olanı ise,
"Bu projenin içinde olmaktan çok mutluyum; çok güzel günler bizi bekliyor" diyerek arkadaşlarına sarılır.
TEMSİL SİSTEMLERİNİN KARAR ALMADA UYGULANMASI
Görsel temsil sistemini kullanan insanlar hayalci; dokunsal temsil sistemini kullanan insanlar realist; işitsel temsil sistemini kullanan insanlar ise eleştirel insanlardır.
Bir karar alacağımız zaman olaylara üç temsil sistemini de kullanarak görseller gibi hayalci, dokunsallar gibi realist ve işitseller gibi eleştirel bakmalıyız. Bunlardan sadece birine odaklanırsak sağlıklı bir karar alamayız.
Alıntıdır.
Güzel konu teşekkürler.