Elnora_alila
Kayıtlı Üye
- Katılım
- 1 May 2023
- Mesajlar
- 1,784
- Tepkime puanı
- 4,001
Semitik dinlerden olan Yahudilikte merdiven yükseliş bağlamında önemli bir simgedir. Eski Ahit’in Tekvin bölümü, merdiven motifinin işlendiği yerlerden biridir.
Yakup peygamber, Esav tarafından takip edilmekten korktuğu için Şekem yolundan sapıp Luz şehrine gelir. Üzerinde giysi olmadığı için burada konaklayamaz. Bunun üzerine şehrin dışında bir yer olan Beytel’de geceler. Burada başını bir taşın üzerine koyup uyur. Rüyasında yer üzerine dikilmiş göklere kadar uzanan bir merdiven görür. Cennetle yeryüzü arasında temsili bir tırmanma aracı olarak ifade edilen bu merdivenin üzerinde melekler inip çıkmaktadır. Yakup peygamber, rüyasında Tanrı Yehova’nın da bu merdiven üzerinde durduğunu görür.
Yehova ona, “Atan İbrahim’in ve İshak’ın Tanrısı benim. Üzerinde yattığın toprağı sana ve soyuna vereceğim. Soyun artacak ve yeryüzündeki bütün halklar soyunla kutsanacak. Ben hep seninle olacak ve seni koruyacağım.” der. Yahudiler açısından Beytel, Yakup peygamberin rüyasında meleklerin ve Yehova’nın merdiven üzerinde görüldüğü yer olması ve buranın kutsanmasından dolayı önemlidir.
Nitekim bu kutsallıktan dolayı Yahudiler buraya Cennetin Kapısı adını vermişlerdir. Yine Yahudilerin buraya gelirlerinin onda birini bağışlaması Yakup peygamberin Beytel’de başından geçen bu olaylar sebebiyledir. Yakup peygamberin başını üzerine koyduğu taş da kimi Yahudiler açısından Mesihi sembolize ettiği için önemlidir. Çünkü Eski Ahit’te Davut’un Filistli usta savaşçı Golyatla mücadele ederken bu taşı kullandığı ifade edilir. Davut, kılıcı olmadan bu taşla güçlü dövüşçüyü yenmiş ve muzaffer olmuştur. Dolayısıyla Yakup peygamberin üzerinde rüya gördüğü bu taş, Mesih Davut’a da vurgu yapmaktadır.
İslam inancında merdiven göğe yükselişi simgeleyen bir araçtır. Örneğin Kuran-ı Kerim’de Allah, inanmayanların tavrı karşısında peygambere, eğer insanlar ümmet olarak birleşmeselerdi Rahman’ı inkâr edenlerin evlerine gümüşten tavanlar ve onların üzerine çıkacakları merdivenler yapacağından bahseder. (1)
Başka bir ayette ise Allah peygambere, eğer onların yüz çevirmeleri sana ağır geldiyse bir delik açıp yerin dibine inerek veya bir merdiven kurup göğe çıkarak onlara bir mucize getirmeye gücün yetiyorsa durma, yap diye seslenir. (2)
Diğer bir ayette ise Allah yine inanmayanlara onların kendi vasıtasıyla ilahi vahyi dinleyecekleri bir merdiveni mi var diye sorar. (3) Bu ayetlerin tamamı, İslam’ın kutsal kitabında merdiven simgesinin bir yükseliş motifi olarak kullanıldığını göstermektedir.
Merdiven, ilkeller için neyse uygar toplumlar için de odur. Mezopotamya inançlarında Zigguratların tepesine çıkmayı sağlayan bu araç Amerika ve Asya inançlarında insan ile kutsalın bağlantısını sağlayan dinsel bir simgedir. Hint, Çin, Mısır ve İran’da farklı nesnelerle özdeşleştirilen merdiven yine Tanrı ile insan arasındaki iletişimi sağlar. Bu kültürlerde mabetler merdiven aracılığıyla tanrıların evine açılır. Bu merdivenlerin her bir basamağının ifade ettiği anlamlar vardır.
Sonuç olarak merdiven, yer ile gök veya insan ile kutsal arasındaki teması sağlaması bakımından önemli bir simgedir.
Alıntı_
(1) Zuhruf 33
(2) Enam 35
(3) Tur 38
Yakup peygamber, Esav tarafından takip edilmekten korktuğu için Şekem yolundan sapıp Luz şehrine gelir. Üzerinde giysi olmadığı için burada konaklayamaz. Bunun üzerine şehrin dışında bir yer olan Beytel’de geceler. Burada başını bir taşın üzerine koyup uyur. Rüyasında yer üzerine dikilmiş göklere kadar uzanan bir merdiven görür. Cennetle yeryüzü arasında temsili bir tırmanma aracı olarak ifade edilen bu merdivenin üzerinde melekler inip çıkmaktadır. Yakup peygamber, rüyasında Tanrı Yehova’nın da bu merdiven üzerinde durduğunu görür.
Yehova ona, “Atan İbrahim’in ve İshak’ın Tanrısı benim. Üzerinde yattığın toprağı sana ve soyuna vereceğim. Soyun artacak ve yeryüzündeki bütün halklar soyunla kutsanacak. Ben hep seninle olacak ve seni koruyacağım.” der. Yahudiler açısından Beytel, Yakup peygamberin rüyasında meleklerin ve Yehova’nın merdiven üzerinde görüldüğü yer olması ve buranın kutsanmasından dolayı önemlidir.
Nitekim bu kutsallıktan dolayı Yahudiler buraya Cennetin Kapısı adını vermişlerdir. Yine Yahudilerin buraya gelirlerinin onda birini bağışlaması Yakup peygamberin Beytel’de başından geçen bu olaylar sebebiyledir. Yakup peygamberin başını üzerine koyduğu taş da kimi Yahudiler açısından Mesihi sembolize ettiği için önemlidir. Çünkü Eski Ahit’te Davut’un Filistli usta savaşçı Golyatla mücadele ederken bu taşı kullandığı ifade edilir. Davut, kılıcı olmadan bu taşla güçlü dövüşçüyü yenmiş ve muzaffer olmuştur. Dolayısıyla Yakup peygamberin üzerinde rüya gördüğü bu taş, Mesih Davut’a da vurgu yapmaktadır.
İslam inancında merdiven göğe yükselişi simgeleyen bir araçtır. Örneğin Kuran-ı Kerim’de Allah, inanmayanların tavrı karşısında peygambere, eğer insanlar ümmet olarak birleşmeselerdi Rahman’ı inkâr edenlerin evlerine gümüşten tavanlar ve onların üzerine çıkacakları merdivenler yapacağından bahseder. (1)
Başka bir ayette ise Allah peygambere, eğer onların yüz çevirmeleri sana ağır geldiyse bir delik açıp yerin dibine inerek veya bir merdiven kurup göğe çıkarak onlara bir mucize getirmeye gücün yetiyorsa durma, yap diye seslenir. (2)
Diğer bir ayette ise Allah yine inanmayanlara onların kendi vasıtasıyla ilahi vahyi dinleyecekleri bir merdiveni mi var diye sorar. (3) Bu ayetlerin tamamı, İslam’ın kutsal kitabında merdiven simgesinin bir yükseliş motifi olarak kullanıldığını göstermektedir.
Merdiven, ilkeller için neyse uygar toplumlar için de odur. Mezopotamya inançlarında Zigguratların tepesine çıkmayı sağlayan bu araç Amerika ve Asya inançlarında insan ile kutsalın bağlantısını sağlayan dinsel bir simgedir. Hint, Çin, Mısır ve İran’da farklı nesnelerle özdeşleştirilen merdiven yine Tanrı ile insan arasındaki iletişimi sağlar. Bu kültürlerde mabetler merdiven aracılığıyla tanrıların evine açılır. Bu merdivenlerin her bir basamağının ifade ettiği anlamlar vardır.
Sonuç olarak merdiven, yer ile gök veya insan ile kutsal arasındaki teması sağlaması bakımından önemli bir simgedir.
Alıntı_
(1) Zuhruf 33
(2) Enam 35
(3) Tur 38
