Gizemli Rongorongo Tabletleri

Pasifik okyanusun orta yerindeki gizemli Paskalya Adası genelde gizemli dev heykelleri gündeme gelmiştir. Bu ada aynı zamanda hala okunamamış olan rongorongo tabletleri ile arkeologların ve araştırmacıların ilgi odağıdır. Bu tabletlerin günümüz Rapa Nui diline akraba bir Polinezya dilinde yazıldığı bilinmektedir. Fakat bu yazıların hiçbirinde tarih yoktur.
Paskalya adasındaki benzeri olmayan büyük taş heykellerinin (moai} dışında esrarengiz bir yanı da rongorongo (“şarkılar” ya da “ezberler”) adı verilen kendi yazısına sahip olmasıdır. Bu o kadar egzotik ve esrarengizdir ki, 1860’da Avrupalılar tarafından keşfedildiğinden beri rongorongo yazısıyla yazılı tahtadan tabletler çözüm meraklıları için âdeta bir çekim noktası olmuştur.
Honolulu’dan Santiago’ya ve Avrupa başkentlerine kadar, muhtemelen bir köpekbalığı dişi, kuş kemiği ya da bir obsidyen parçasıyla tahtaya kazınmış olan 25 rongorongo kitabesi vardır. Paskalya Adası’nda bir tane bile kalmış değildir. Çoğu Büyük St. Petersburg tableti gibi şu anda bulundukları yerlerin adlarıyla anılırlarsa da, bazıları yumurta biçimi nedeniyle Rapa Nui dilindeki adıyla Mamari (“yumurta”) olarak bilinir.
Bu yazıların çoğu çok kısadır, ancak en büyüğü ve uzunu olan Santiago bastonunda 126 x 6,5 santimlik bir tahta üzerinde 2300 karakter vardır. Bir Avrupa ya da Amerikan küreğinden yapılma ahşap bir tablet olan Tahua’da da 1825 karakter vardır ve bu da en uzun tablet yazısıdır.
Rongorongo tabletlerinin günümüz Rapa Nui diline akraba bir Polinezya dilinde yazıldığı anlaşılmaktadır. Fakat bu dil yazıların yazılmasından bu yana o kadar değişmiştir ki, dil ile yazıları ilişkilendirmek çok güç bir hale gelmiştir. Rongorongo’nün bir yazı sistemi olarak kaç yaşında olduğundan kimse tam olarak emin olamamaktadır. Yazıların hiçbirinde tarih yoktur.

Rongorongo âdâya bin beş yüz yıl önce Polinezya’ dan mı getirilmiştir, yoksa adada dış etkiler olmaksızın mı icat edilmiştir ya da 18. yüzyılda ilk Avrupalı ziyaretçilerle ilişkilerin bir ürünü müdür bilinmemektedir. Üç olasılık için de bazı kanıtlar vardır. Eğer adada bağımsız bir icat kanıtlanabilirse bu, yazının bir değil birkaç kökeni olduğu düşüncesini güçlendirir ki, bu da gayet tartışmalı bir konudur.


GİZEMLİ RONGORONGO TABLETLERİNİ ÇÖZÜM GİRİŞİMLERİ

Rongorongo’yu çözmek için çağdaş girişimler, simgelerin iç analizleriyle 19. yüzyıldan önce, gelenek daha ölmeden, yerlilerden toplanan rongorongo ” okumalarına dayanarak ve Polinezya dilleri bilgisiyle desteklenerek yürütülmektedir. Pek çok ülkeden bilimadamının katkısına rağmen ilerleme çok ağırdır.
19. yüzyıl sözlü kanıtlarının geçerliliği konusunda ve yazı sistemindeki simge sayısı üzerinde anlaşmazlık vardır. Simge-sayısı tahminleri 55-60 temel simgeden yüzlercesine kadar değişmektedir. Genelde üzerinde anlaşılan bir “çözüm”, Mamari tabletinin bir tür ay takvimi olduğudur.
Steven Roger Fischer’in Santiago bastonu çözüm önerisinde, bunun yaratılış ilahisi olduğu ileri sürülmüştür. Çeviri bazıları tarafından heyecanla karşılaşmışsa da, diğer rongorongo araştırmacıları bunun geçerliliğini kabul etmemiştir. Daha fazla tablet bulunmadıkça (ki, tahta çabuk çürüdüğü için bu pek muhtemel değildir), rongorongo tahtalarında ne yazdığını asla öğrenemeyeceğiz.

ALıntı..