Çocuklarda duygusal istismar

Duygusal istismar çocuğun ruhsal sağlığını ve gelişimini bozan; reddetme, aşağılama, tehdit etme, suçlama, yaşın üzerinde beklentilerde bulunma, kardeşler arasında ayrım yapma, lakap takma, aşırı koruyucu ve bağımlı kılma gibi söz ve davranışlara uzun dönemler boyu maruz kalmasıdır (Tıraşçı ve Gören 2007). Genellikle diğer istismar türleri ile birlikte ortaya çıkma ihtimali oldukça yüksektir (Şahin 2006). Gerek tanımlanmasında ve fark edilmesinde gerek önlenmesi ve yasal olarak kanıtlanmasında yaşanan güçlükler nedeniyle en az anlaşılan istismar türüdür. Ancak duygusal istismar çocukta davranışsal belirtilerle daha çok tespit edilebilmektedir. Duygusal istismara uğrayan çocuklarda sıklıkla, gelişimsel gerileme, çocuk ve anne-baba arasında anormal/sağlıksız bağlanma, saldırgan veya aşırı uysal davranışlarda bulunma, ailede günah keçisi rolünde olma, özellikle okul öncesi çocuklarda donuk bakışlar, düşük özgüven ve özsaygı, aşırı utangaçlık, çekingenlik veya başkalarıyla ilişki kurmada zorluk yaşama, tırnak yeme ve parmak emme gibi gerileme davranışları görülebilmektedir (Beter 2010). İlköğretim 4. ve 5. sınıfta öğrenim gören 206 öğrenci ile yapılan bir çalışmada (2004) öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun öğrenim hayatları boyunca en az bir kez olmak üzere; ad takma alay etme, tehdit etme, küçük düşürme, gruptan dışlama gibi duygusal istismar davranışlarına maruz kaldıkları ve zorbalığa en fazla maruz kalan çocukların gösterdiği depresyon belirtileri ile daha az zorbalığa maruz kalan çocukların depresyon belirtileri arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (Kapçı 2004). Yapılan bir başka çalışmada ise (2002) annelerin çocuklarına sevgilerini belli etmeme, bağırma-azarlama, çocuklarını evde yalnız bırakma, korkutma, tehdit etme gibi duygusal istismar türlerini sıklıkla uyguladıkları tespit edilmiştir (Güler ve ark. 2002). Aynı çalışmada annenin eğitim düzeyi azaldıkça, çocuk sayısı arttıkça, ekonomik durum düzeyi düştükçe ve eşi tarafından fiziksel/duygusal şiddete maruz kaldıkça annelerin çocuklarına duygusal istismar etme oranlarının da arttığı belirlenmiştir (Güler ve ark. 2002).

2018 yılında Yunanistan' da 9-12 yaş aralığındaki 344 öğrenci ile yapılan bir çalışmada, 223 öğrenci öğretmeni tarafından duygusal istismara maruz bırakılmıştır (Nearchou 2018). En sık olarak; yapılan bir aktiviteye her zaman en son dahil edildiklerini, sınıf önünde hakarete maruz kaldıklarını ve sürekli görmezden gelindiklerini ifade etmişlerdir. Duygusal istismara maruz kalan öğrencilerin, daha düşük özgüven, akran/aile ve okul desteği puanına sahip oldukları tespit edilmiştir (Nearchou 2018). 2018 yılında yapılan obezite ve çocukluk çağı duygusal istismarının ilişkisini ölçmek isteyen bir çalışmaya 30- 55 yaş aralığındaki 127 obez birey (104 kadın, 23 erkek) katılmıştır (Amionto et al. 2018). 45 kişiden oluşan, sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılan sonuçlara göre; obez katılımcıların sağlıklı katılımcılara oranla çocukluk çağında daha fazla duygusal istismara maruz kalmış olduğu, çocukluk çağında yaşanan duygusal istismar deneyiminin obezite ile arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (Amionto ve ark. 2018).

Alıntı.