logii
Kayıtlı Üye
- Katılım
- 17 May 2009
- Mesajlar
- 1,044
- Tepkime puanı
- 268
Ayurveda
Ne zaman yazıldıkları kesin olarak saptanmamış olmakla birlikte, bilinen ilk yazılı metinlerden olan Veda'ların, binlerce senelik bir geçmişe sahip oldukları kabul edilmektedir. Bazı kaynaklar, dünyanın çok saf ve temiz olduğu bir dönemde, Hindistan ve Nepal'de, çok gelişmiş bir uygarlığın var olduğunu; Veda metinlerinin, bize bu uygarlıktan kaldığını söylemektedir.
Kelime anlamı olarak Ayur, yaşam; Veda, bilgi demektir. Saf bilgi anlamına gelen Veda bilgisi, yaşamın her alanında mükemmel gelişmeyi amaçlar. Sağlıklı ve uzun yaşamın sırlarını veren Ayurveda, günümüze ulaşmış en eski, mükemmel ve bütünsel bir tıp sistemidir. Prensipleri evrensel ve her zaman geçerlidir. Doğal tıp bilgisinin kaynağı olarak nesil****den nesile aktarılmıştır. Ayurveda, sadece Asya kıtasındaki tıbbı etkilemekle kalmamış, Eski Mısır ve Yunan tıbbının da temelini oluşturmuştur.
Ayurveda, Veda'nın kırk kolundan bir tanesidir.
Şu anda Hindistan'da Ayurveda adı altında uygulanan yüzlerce tıbbî yöntem vardır. Fakat, bu satırlarda Batı’da kabul gören Ayurveda sistemi esasları yansıtılmaktadır.
Binlerce yıl öncesinden gelen bu bilgi, o zamanki sınıfsal hiyerarşi nedeniyle sadece krallara, racalara ve asillere uygulanmış, Ayurveda hekimleri tarafından da nesilden nesile, kendi ailelerinde saklı tutulmuştur. Bilgi, orjinalliğini, bazı ailelerde korumuşsa da, bozulmuş Ayurveda yöntemleri de ortaya çıkmıştır. Son yıllarda yapılan kapsamlı çalışmalarla dağınık bilgilerin derlenmesi ve standardize edilmesiyle bu günkü etkin uygulama düzeyine ulaşılmıştır.
Dünyanın küreselleşmesi ve iletişim çağının başlamasıyla birlikte bu bilgiyi sadece bazı ailelerde saklı tutma görüşü de sona ermiştir. Bilgi, ilk defa 1986 yılında açılan büyük bir kursla Batılı hekimlere verilmiş, 1989 ve 1990 yıllarında Amerika'da, 1990-91 yıllarında da Avrupa'da popülarite kazanmaya başlamıştır. Birçok Batı ülkesinde, ileri tıp merkezlerinde bu konuyla ilgili ilaçlar ve tedavi yöntemleri, tıbbî araştırmalara tabi tutulmuştur.
Ayurveda, araştırmaların olumlu sonuçlanması, kişilerin kendilerini bu yöntemle daha iyi hissetmeleri; ucuz, basit, evde uygulanabilir, doğal ve yan etkisiz oluşu nedeniyle giderek yaygınlaştı. Son yıllarda, Batı tıbbı süper ihtisaslaşmaya giderek, insanı ayrıntıda; yüzeysel ve dar kesimlerde ele almıştır. Bu da tıbbı bütünsellik ve derinlikten uzaklaştırmış, öte yandan insanları yorucu, zahmetli ve pahalı teşhis ve tedavi yöntemlerine maruz bırakmıştır. Ayrıca tedavilerde de ilaçların gittikçe kimyasallaşması ciddî yan etkilere yol açmaktadır. Bu ilaçların tek başına kullanıldıkları zaman bile pek çok yan etkisi söz konusuyken, birlikte kullanıldıklarında yan etkileri çok daha ürkütücü ve yıpratıcı boyutlara ulaşabilmektedir. Batı toplumundaki sigorta şirketleri bile, sadece İlaç ve pahalı teşhis yöntemlerine dayalı, kökten tedavi edemeyen bu tıp sisteminin maddî yükünü karşılamakta zorlanmaktadır.
Ayurveda tıbbı Batı tıbbıyla birlikte uygulanabilir ve onun yan etkilerini azaltıp iyileşme sürecine destek olur. Ayurveda, insanı, doku, organ, akciğer gibi tek yönlü değil, tüm organlarıyla ve dokularıyla, fiziksel bedeniyle, ruhsal yapısıyla, bilinç düzeyiyle, hatta yaşadığı ortamla ve makrokozmosla bir bütün olarak ele alır. Çünkü evrendeki her şeyi, bir bütü****nün parçası olarak kabul eder.
Tedavide hastanın iyiliği için hangi yöntem öncelikle daha faydalıysa o yöntem kullanılır. Ayurveda tedavileri, zaman içerisinde etkilerini gösteren, ancak, derin ve temelden iyileşme sağlayan yöntemlerdir. Hastanın o anki bulgularını tedavi etmek yerine, hastalanmasına yol açan nedenleri, risk faktörlerini düzeltmeye çalışır. Yanlış yaşam tarzını değiştirmeyi önerir; kişinin kendi beden tipini ve özelliklerini kişiye tanıtır. Adeta kendi bedeninin kullanma talimatnamesini öğretir. Ayurvedik yöntemler, hastalıkların ortaya çıkmadan belirlenip önlenmesiyle, hastalığa gelmeden "dur" diyebilir.
Ayurveda iyi ve bilinçli uygulandığında, modern hayatı hem kolaylaştırır, hem de İnsanı yıpranmalardan korur. Kendimizi koruyamazsak modern hayat gerçekten çok yıpratıcı. Günlük hayatın zorluklan içerisinde abartmadan, Ayurvedik ilkelere aşırı derecede uyma stresine girmeden, yapılan temel hataları düzeltmek bile hayatımızı daha uzun, mutlu ve az hastalıklı kılabilir.
Ayurveda'da on beden tipi olduğu kabul edilir:
Hastanelerin yoğun poliklinik ortamlarında insanların farklı tavırları hep dikkat çekicidir: Bir grup, tipik acelecilik, sabırsızlık örneği olarak ne zaman sıralarının geleceğini sorar; tipik bir Vata özelliği... Başka bir grupsa, gecikmeden dolayı kızar, eleştirir, ayrıntılara titizlenir; tipik Pitta özelliği... Bazılarıysa daha sabırlı ve relaks bîr şekilde, mevcut kaosa anî tepkiler vermeyi reddeder; tipik Kapha özelliği...
Niçin bunlardan birisine daha yakın olduğunuzu hiç düşündünüz mü?
Seyahate çıkmadan önce heyecanlanır, geç kalma endişesi taşır ve ilk ben hazırlanırım. Seyahatten bir gün önce uykum kaçmaya başlar, gittiğim yerde ilk gece yatağımı yadırgar, derin ve rahat uyuyamam. Genelde her seyahatte kabız olur ve sindirim sistemim gazlı olur, hava rüzgârlı olduğu zaman veya anî hava değişikliklerinde veya uzun süre aç kalınca başım veya karnım ağrır, nemlendirici sürmezsem cildim çok kurudur, ellerim ve ayaklarım bir türlü ısınamaz, çabuk öğrenir fakat bir süre sonra çabuk unuturum. ( Vata özellikleri)
Çok titizimdir, dağınıklığı ve düzensizliği hiç sevmem. Duvardaki resim bile eğri duruyorsa kalkar düzeltirim, geç kalkmaktan ve geç kalınmasından nefret ederim, sıcaktan ve hele güneş altında kalmaktan hiç hoşlanmam, her zaman dışarı belli etmesem bile kolay sinirlenir ve öfkelenirim, açlığı hiç sevmem, uykum çok uzun değil fakat derindir, genelde güzel şeylere karşı bir düşkünlüğüm vardır. (Pitta özellikleri)
Soğuk ve yağışlı havalarda hiç içimden yataktan kalkmak gelmez, genelde yavaş hareket ederim, acele etmeyi sevmem, cildim ve saçım nemli ve yağlıdır, genelde tutumluyumdur, paramı dikkatli harcarım, kolay korkmam, çok cesurumdur, çok kolay öfkelenip sinirlenmem, daha geç öğrenirim, fakat çabuk unutmam, hafızam çok kuvvetlidir, kolay kilo alırım. (Kapha özellikleri)
Yukarıdaki her bir paragrafta söz edilen özelliklerin birbirine bağlı olduğunu biliyor musunuz? Peki bu bağlantı nasıl oluyor?
Tabii ki doğa her insana her üç özelliği de vermiştir. Kendi ruhsal ve bedensel durumumuzu anlayabilmemiz için kendi şifremizi, dosha özelliklerimizi, yani bir açıdan kullanma kılavuzumuzu iyi kavramalıyız. Üretilen her şeyin bir kullanma kılavuzu olduğuna göre evrendeki en mükemmel üretim olan insanoğlunun da kendine ait özel bir kullanma kılavuzu vardır. Dosha'larımızı öğrenmek, bu kullanma kılavuzunu öğren****mek demektir. Kendinizi tanımanın yolu dosha'lardan geçer.
Avuryeda'ya göre beden tipleri:
l. Vata
2. Pitta
3. Kapha
4. Vata - Pitta
5. Pitta - Kapha
6. Vata - Kapha
7. Pitta-Vata
8. Kapha - Pitta
9. Kapha - Vata
10. Sama
Çift isimli doshalarda, dosha'ların kuvvetleri birbirlerine yakın olmakla beraber ismi önce yazılan biraz daha baskındır.
Sama her üç dosha'nın dengelenmiş durumudur. Herkes doğduğunda prakriti adı verilen bir doğal yapıyla doğar. Fakat yıllar geçtikçe veya bir doktor hastasını gördüğü zaman, değişen çevre koşulları, hatalı beslenme ve birtakım yanlış alışkanlıklardan dolayı bu prakriti dengeden çıkar ve dengesizlik olarak kişinin o anki durumunu gösteren vikriti durumu ortaya çıkar. Kişi doğduğu andaki, yani prakritisindeki dosha'ların oranını değiştiremez, ancak her dosha'yı olması gerektiği miktara getirebilir. Yani artmışı azaltabilir veya azalmışı artırabilir.
Üç yaşam enerjisinin harmonisi, "Dosha'ların temel oluşumları
Vata, Pitta, Kapha
Her bilim kendine ait özel bir dil, terminoloji kullanır. Ayurvedayı anlayabilmek için her şeyde var olan üç yaşam enerjisini bilmek gerekir.
Zihin ve bedenin birleştiği, düşüncenin maddeye, korkunun, andrenaline dönüştüğü yerde, "dosha" olarak adlandırdığımız, üç yaşam enerjisi Vata-Dosha, Pitta-Dosha, Kapha-Dosha bulunur. Bu üç dosha da evreni oluşturan elementlerin özelliklerini taşımaktadır.
Vata Dosha: akaşa ve vayu - boşluk ve havadan oluşur.
Pitta Dosha: agni ve apa - ateş ve bir parça sudan oluşur.
Kapha Dosha: apa ve piritivi - su ve topraktan oluşur.
Vata'yı yılan, Pitta yı kurbağa, Kapha'yıysa kuğu temsil eder.
Dosha olarak adlandırdığımız; bu üç yaşam enerjimizin dengesi "mükemmel sağlığımızı" yaratır.
Yaşadığımız çevre, yaşam biçimi, beslenme alışkanlıklarımız, günlük ve mevsimsel rutinler, gezegenlerin fizyolojimize etkisi, doğa yasalarına ne kadar uygun yaşadığımız, Dosha'larımızın denge ve dengesizliğini oluşturan nedenler olarak sıralanabilir.
Evreni oluşturan her şeyde: yediğimiz gıdalarda, günün saatlerinde, mevsimlerde, dinlediğimiz müzikte, sohbetlerimizde dosha'ların nitelikleri vardır.
Sonuç olarak dışarıdan gelen her şey ve ruhsal durumumuz, fizyolojimizi etkiliyerek dosha'larımızın denge ve dengesizliğini yaratıyor.
Vata - Pıtta - Kapha'nın fîzyolojimizdeki temel işlevleri:
Vata: Taşıma, Hareket, İletişim
Pitta: Metabolizma, Sindirim, Dönüşüm
Kapha: Yapı, Birleştirme
Vata Dosha'nın özellikleri
Vata Dosha'nın dengede olduğu zamanki özellikleri:
Canlılık, yaratıcılık, berrak zihin, çok verimli çalışmak, idrar yollarının ve kalınbağırsakların mükemmel çalışması, tüm beden dokularının uygun ve orantılı oluşumu, güzel uyku ve iyi bir bağışıklık sistemidir.
Vata'nın özellikleri:
Genelde ince ve hafif bir yapıdadır, aktiviteye çabuk geçerler. Kuru cilde eğilimleri vardır. Soğuk havadan nefret ederler. Düzensiz iştah ve sindirimleri vardır. Yeni bilgileri çabuk öğrenip, çabuk unuturlar. Endişeye, telaşa, heyecana, kabızlığa ve gaza eğilimlidirler, hafif ve kesilmeye eğilimli uykuları vardır.
Vata Dosha dengedeyken:
Heveslilik, şevklilik, nefes alıp vermekte düzenlilik, düzenli yani dengede hareketlilik. Dokuların dengeli gelişimi ve formasyonu, atık maddelerin dengeli boşalımı olur.
Vata Dosha azaldığında:
Daha az heves, şevk hatta depresyon. Nefes alıp vermede bir baskılanma, hareketlerde ve dokuların oluşumunda azalma, atık maddelerin boşaltılması faaliyetlerinde azalma veya yavaşlama olur.
Vata Dosha arttığında:
Aşırı ve sabit olmayan bir heves, nefes almada ve vermede rahatsızlık. Aşırı ve düzensiz hareketler, dokuların oluşumunda, üretiminde ve boşaltım faaliyetlerinde bozukluk olur.
Pitta Dosha'nın özellikleri
Pitta Dosha'nın dengede olduğu zamanki özellikleri:
Parlaklık, mutluluk, keyif, mükemmel bir sindirim, bedenin yumuşaklığı, ısı ve susama mekanizmaların mükemmel dengesi, dengede entelekt, zekâ.
Pitta'nın özellikleri:
Genelde orta yapıdadırlar, faaliyetlerini orta bir halde gerçekleştirirler. Sıcak havadan nefret ederler, keskin bir iştah ve sindirimleri vardır. Yani bilgileri orta bir hızla kavrarlar, orta derecede bir hafızaları vardır. Öğün atlayamazlar. Kolay kızarlar ve öfkelenmeye eğilimlidirler. Karakter olarak, öncülük, liderlik özellikleri ve keskin bir karekterleri vardır, genelde keskin veya soğuk yiyecek içecekleri tercih ederler. Her ırka göre değişen saç ve cilt özellikleri vardır. Örneğin Avrupa'da kırmızımsı bir yapı, açık renk kumral saçlar, çiller varken, esmer ırkta da kendine ait özellikler gösterir. Kıl kökü iltihaplarına eğilimleri vardır. îyi konuşmacıdırlar.
Pitta Dosha dengedeyken:
Düzgün görme, sağlıklı sindirim, dengede ısı, açlık, susama hissi, bedenin yumuşaklığı, kayganlığı, neşe, zekâ olur.
Pitta Dosha azaldığında:
Görme zayıflığı, yavaş sindirim, düşük beden ısısı, açlık ve susuzlukta azalma, bedenin yumuşaklığında, nemlenmede azlık, mutlulukta, keyifte, neşede azalma ve donuk bir entelekt söz konusudur.
Pitta Dosha arttığında:
Bozuk görme, çok sert, keskin veya bozuk sindirim, aşırı ısı hatta yanma hissi, aşın acıkma ve susama, sarımsı bir yapı; kızgınlık, öfke, asabiyet ve aşırı sert, keskin, rahatsız durumda bir entelekt, zekâ.
Kapha Dosha'nın özellikleri
Kapha Dosha'nın dengede olduğu zamanki özellikleri:
Dayanıklılık, güçlülük, sağlam eklemler, zihnin sabitliliği; orantılı, güçlü ve uyumlu beden, cesaret, canlılık, affetme ve bağışlama, ağırbaşlılık ve sevgi dolu olmaktır.
Kapha'nın özellikleri:
Daha yapılı ve güçlü bir bedenleri vardır. Yapıları oldukça dayanıklıdır. Faaliyetlerde daha metodik ve yavaştırlar. Yağlı ve parlak ciltleri vardır. Sindirimleri yavaştır ve daha geç acıkırlar. Sakın ve sabit bir kişilikleri vardır. Bilgileri zor ve geç öğrenip, geç unuturlar. Heyecanlanmaları zordur. Uykuları genelde ağır ve uzundur. Saçları güzel, gür ve renk olarak koyudur.
Kapha Dosha dengedeyken:
Normal yağlılık, sağlıklı bağlanma, yani vücudun strüktürünü oluşturan elemanların, uzuv ve eklemlerin biribirine sağlıklı bir şekilde sıkıca bağlanması; sağlamlık, sabitlik, ağırlık, güç, dayanıklılık, sabır, otokontrol (kendini kontrol etme), gibi durumlar söz konusudur.
Kapha Dosha azaldığında:
Kuruluk, bedenin zayıflaması, instabilite (sabit durumda olamama), hafiflik, güçsüzlük, zayıflık, daha az bağışlama duygusu, sabır azlığı,kendini kontrol edememe durumu ortaya çıkar.
Kapha Dosha arttığında:
Aşırı yağlılık, müküs salgıları, yapışkanlık, tembellik, hareketsizlik, aşırı ağırlık, kilo alma, güçte bozukluk, zayıflık, kayıtsızlık ve sıkıcılık, anlamsızlık olur.
Mükemmel sağlık için 20 yaklaşı
* Bilinç: TM, ileri teknikler ve Sidha programlarıyla sağlanır.
* Temel ses: Veda'lara göre dengesizliği gidermek için seçilen temel sesler.
* Entelekt: Pragyaparat''ın (entelekt hatası) giderilmesi için ente****lekte en basit yaratılışın temel bilgisini vermek ve entelekt hatasını gider****mek.
* Duygular: Duygular düzeyinde dengesizliği gidermek.
* Dil: Dilin bazı özelliklerini kullanarak, zihne ve bedene olumlu etkiler vermek.
* Gandharva Veda: Dengesizlikleri, seslerin harmonisi ve doğanın sesiyle gidermek.
* Yoga hareketleri: Asana Yogalar, Suryanamaskara vb.
* Marma terapi: Akupunktur noktalarına benzer noktalara hafif****çe, uyarılarla yapılan tedavi.
* Nöro respiratuvar (sinir ve kas) bütünleşme programları: Pranayama, nefes teknikleri.
* Fizyolojik arınma: Panchakarma, diyet, doğru beslenmeyi öğ****renmek.
* Bitkiler ve mineraller: Her ülkenin kendi kaynaklarına göre herbal ve mineral preparatlarla tedaviler.
* Rasayanalar: Yenileyici, gençleştirici ve daha uzun yaşamayı sağlayıcı preparatlar.
* Davranış (Achar Rasayana): Olumlu her düşünce ve davranış sinir sistemimizi olumlu etkiler, doğru beslenmek kadar önemlidir.
* Nabızdan teşhis: Gelmekte olan veya halen var olan rahatsız****lıkların nabızdan teşhis edilmesi.
* Jyotish: Veda astrolojisi. Sağlık üzerindeki astrolojik ve çevresel etkilerin, matematik hesaplarla saptanması.
* Yagya: Jiyotish'te saptanan olumsuz etkileri dengeleyici yakla****şımlar.
* Günlük ve mevsimsel rutinler: Günlük ve mevsimlik değişim****lere fizyolojinin uyumunun sağlanması.
* Taşlar: Astrolojik açıdan Jiyotish'le saptanan etkilere göre kulla****nılan değerli taşlar.
* Sthapatya Ved: Mimarî açıdan mekânların Veda'ya uygun dü****zenlenmesi.
Ayurvedik programlar:
Zihin
TM, ileri teknik, Sidha programları.
Beden
Diyet, gıda destekleyiciler, Panchakarma tedavileri, Pranayama ve Asana Yoga, Gandharva Veda müzikleri
Davranış
Achar Rasayana, günlük rutinler, mevsimsel rutinler.
Çevre
Grup bilinci, Hint astrolojisi "Jiyotish " ve Yagya.
Alıntı
Ne zaman yazıldıkları kesin olarak saptanmamış olmakla birlikte, bilinen ilk yazılı metinlerden olan Veda'ların, binlerce senelik bir geçmişe sahip oldukları kabul edilmektedir. Bazı kaynaklar, dünyanın çok saf ve temiz olduğu bir dönemde, Hindistan ve Nepal'de, çok gelişmiş bir uygarlığın var olduğunu; Veda metinlerinin, bize bu uygarlıktan kaldığını söylemektedir.
Kelime anlamı olarak Ayur, yaşam; Veda, bilgi demektir. Saf bilgi anlamına gelen Veda bilgisi, yaşamın her alanında mükemmel gelişmeyi amaçlar. Sağlıklı ve uzun yaşamın sırlarını veren Ayurveda, günümüze ulaşmış en eski, mükemmel ve bütünsel bir tıp sistemidir. Prensipleri evrensel ve her zaman geçerlidir. Doğal tıp bilgisinin kaynağı olarak nesil****den nesile aktarılmıştır. Ayurveda, sadece Asya kıtasındaki tıbbı etkilemekle kalmamış, Eski Mısır ve Yunan tıbbının da temelini oluşturmuştur.
Ayurveda, Veda'nın kırk kolundan bir tanesidir.
Şu anda Hindistan'da Ayurveda adı altında uygulanan yüzlerce tıbbî yöntem vardır. Fakat, bu satırlarda Batı’da kabul gören Ayurveda sistemi esasları yansıtılmaktadır.
Binlerce yıl öncesinden gelen bu bilgi, o zamanki sınıfsal hiyerarşi nedeniyle sadece krallara, racalara ve asillere uygulanmış, Ayurveda hekimleri tarafından da nesilden nesile, kendi ailelerinde saklı tutulmuştur. Bilgi, orjinalliğini, bazı ailelerde korumuşsa da, bozulmuş Ayurveda yöntemleri de ortaya çıkmıştır. Son yıllarda yapılan kapsamlı çalışmalarla dağınık bilgilerin derlenmesi ve standardize edilmesiyle bu günkü etkin uygulama düzeyine ulaşılmıştır.
Dünyanın küreselleşmesi ve iletişim çağının başlamasıyla birlikte bu bilgiyi sadece bazı ailelerde saklı tutma görüşü de sona ermiştir. Bilgi, ilk defa 1986 yılında açılan büyük bir kursla Batılı hekimlere verilmiş, 1989 ve 1990 yıllarında Amerika'da, 1990-91 yıllarında da Avrupa'da popülarite kazanmaya başlamıştır. Birçok Batı ülkesinde, ileri tıp merkezlerinde bu konuyla ilgili ilaçlar ve tedavi yöntemleri, tıbbî araştırmalara tabi tutulmuştur.
Ayurveda, araştırmaların olumlu sonuçlanması, kişilerin kendilerini bu yöntemle daha iyi hissetmeleri; ucuz, basit, evde uygulanabilir, doğal ve yan etkisiz oluşu nedeniyle giderek yaygınlaştı. Son yıllarda, Batı tıbbı süper ihtisaslaşmaya giderek, insanı ayrıntıda; yüzeysel ve dar kesimlerde ele almıştır. Bu da tıbbı bütünsellik ve derinlikten uzaklaştırmış, öte yandan insanları yorucu, zahmetli ve pahalı teşhis ve tedavi yöntemlerine maruz bırakmıştır. Ayrıca tedavilerde de ilaçların gittikçe kimyasallaşması ciddî yan etkilere yol açmaktadır. Bu ilaçların tek başına kullanıldıkları zaman bile pek çok yan etkisi söz konusuyken, birlikte kullanıldıklarında yan etkileri çok daha ürkütücü ve yıpratıcı boyutlara ulaşabilmektedir. Batı toplumundaki sigorta şirketleri bile, sadece İlaç ve pahalı teşhis yöntemlerine dayalı, kökten tedavi edemeyen bu tıp sisteminin maddî yükünü karşılamakta zorlanmaktadır.
Ayurveda tıbbı Batı tıbbıyla birlikte uygulanabilir ve onun yan etkilerini azaltıp iyileşme sürecine destek olur. Ayurveda, insanı, doku, organ, akciğer gibi tek yönlü değil, tüm organlarıyla ve dokularıyla, fiziksel bedeniyle, ruhsal yapısıyla, bilinç düzeyiyle, hatta yaşadığı ortamla ve makrokozmosla bir bütün olarak ele alır. Çünkü evrendeki her şeyi, bir bütü****nün parçası olarak kabul eder.
Tedavide hastanın iyiliği için hangi yöntem öncelikle daha faydalıysa o yöntem kullanılır. Ayurveda tedavileri, zaman içerisinde etkilerini gösteren, ancak, derin ve temelden iyileşme sağlayan yöntemlerdir. Hastanın o anki bulgularını tedavi etmek yerine, hastalanmasına yol açan nedenleri, risk faktörlerini düzeltmeye çalışır. Yanlış yaşam tarzını değiştirmeyi önerir; kişinin kendi beden tipini ve özelliklerini kişiye tanıtır. Adeta kendi bedeninin kullanma talimatnamesini öğretir. Ayurvedik yöntemler, hastalıkların ortaya çıkmadan belirlenip önlenmesiyle, hastalığa gelmeden "dur" diyebilir.
Ayurveda iyi ve bilinçli uygulandığında, modern hayatı hem kolaylaştırır, hem de İnsanı yıpranmalardan korur. Kendimizi koruyamazsak modern hayat gerçekten çok yıpratıcı. Günlük hayatın zorluklan içerisinde abartmadan, Ayurvedik ilkelere aşırı derecede uyma stresine girmeden, yapılan temel hataları düzeltmek bile hayatımızı daha uzun, mutlu ve az hastalıklı kılabilir.
Ayurveda'da on beden tipi olduğu kabul edilir:
Hastanelerin yoğun poliklinik ortamlarında insanların farklı tavırları hep dikkat çekicidir: Bir grup, tipik acelecilik, sabırsızlık örneği olarak ne zaman sıralarının geleceğini sorar; tipik bir Vata özelliği... Başka bir grupsa, gecikmeden dolayı kızar, eleştirir, ayrıntılara titizlenir; tipik Pitta özelliği... Bazılarıysa daha sabırlı ve relaks bîr şekilde, mevcut kaosa anî tepkiler vermeyi reddeder; tipik Kapha özelliği...
Niçin bunlardan birisine daha yakın olduğunuzu hiç düşündünüz mü?
Seyahate çıkmadan önce heyecanlanır, geç kalma endişesi taşır ve ilk ben hazırlanırım. Seyahatten bir gün önce uykum kaçmaya başlar, gittiğim yerde ilk gece yatağımı yadırgar, derin ve rahat uyuyamam. Genelde her seyahatte kabız olur ve sindirim sistemim gazlı olur, hava rüzgârlı olduğu zaman veya anî hava değişikliklerinde veya uzun süre aç kalınca başım veya karnım ağrır, nemlendirici sürmezsem cildim çok kurudur, ellerim ve ayaklarım bir türlü ısınamaz, çabuk öğrenir fakat bir süre sonra çabuk unuturum. ( Vata özellikleri)
Çok titizimdir, dağınıklığı ve düzensizliği hiç sevmem. Duvardaki resim bile eğri duruyorsa kalkar düzeltirim, geç kalkmaktan ve geç kalınmasından nefret ederim, sıcaktan ve hele güneş altında kalmaktan hiç hoşlanmam, her zaman dışarı belli etmesem bile kolay sinirlenir ve öfkelenirim, açlığı hiç sevmem, uykum çok uzun değil fakat derindir, genelde güzel şeylere karşı bir düşkünlüğüm vardır. (Pitta özellikleri)
Soğuk ve yağışlı havalarda hiç içimden yataktan kalkmak gelmez, genelde yavaş hareket ederim, acele etmeyi sevmem, cildim ve saçım nemli ve yağlıdır, genelde tutumluyumdur, paramı dikkatli harcarım, kolay korkmam, çok cesurumdur, çok kolay öfkelenip sinirlenmem, daha geç öğrenirim, fakat çabuk unutmam, hafızam çok kuvvetlidir, kolay kilo alırım. (Kapha özellikleri)
Yukarıdaki her bir paragrafta söz edilen özelliklerin birbirine bağlı olduğunu biliyor musunuz? Peki bu bağlantı nasıl oluyor?
Tabii ki doğa her insana her üç özelliği de vermiştir. Kendi ruhsal ve bedensel durumumuzu anlayabilmemiz için kendi şifremizi, dosha özelliklerimizi, yani bir açıdan kullanma kılavuzumuzu iyi kavramalıyız. Üretilen her şeyin bir kullanma kılavuzu olduğuna göre evrendeki en mükemmel üretim olan insanoğlunun da kendine ait özel bir kullanma kılavuzu vardır. Dosha'larımızı öğrenmek, bu kullanma kılavuzunu öğren****mek demektir. Kendinizi tanımanın yolu dosha'lardan geçer.
Avuryeda'ya göre beden tipleri:
l. Vata
2. Pitta
3. Kapha
4. Vata - Pitta
5. Pitta - Kapha
6. Vata - Kapha
7. Pitta-Vata
8. Kapha - Pitta
9. Kapha - Vata
10. Sama
Çift isimli doshalarda, dosha'ların kuvvetleri birbirlerine yakın olmakla beraber ismi önce yazılan biraz daha baskındır.
Sama her üç dosha'nın dengelenmiş durumudur. Herkes doğduğunda prakriti adı verilen bir doğal yapıyla doğar. Fakat yıllar geçtikçe veya bir doktor hastasını gördüğü zaman, değişen çevre koşulları, hatalı beslenme ve birtakım yanlış alışkanlıklardan dolayı bu prakriti dengeden çıkar ve dengesizlik olarak kişinin o anki durumunu gösteren vikriti durumu ortaya çıkar. Kişi doğduğu andaki, yani prakritisindeki dosha'ların oranını değiştiremez, ancak her dosha'yı olması gerektiği miktara getirebilir. Yani artmışı azaltabilir veya azalmışı artırabilir.
Üç yaşam enerjisinin harmonisi, "Dosha'ların temel oluşumları
Vata, Pitta, Kapha
Her bilim kendine ait özel bir dil, terminoloji kullanır. Ayurvedayı anlayabilmek için her şeyde var olan üç yaşam enerjisini bilmek gerekir.
Zihin ve bedenin birleştiği, düşüncenin maddeye, korkunun, andrenaline dönüştüğü yerde, "dosha" olarak adlandırdığımız, üç yaşam enerjisi Vata-Dosha, Pitta-Dosha, Kapha-Dosha bulunur. Bu üç dosha da evreni oluşturan elementlerin özelliklerini taşımaktadır.
Vata Dosha: akaşa ve vayu - boşluk ve havadan oluşur.
Pitta Dosha: agni ve apa - ateş ve bir parça sudan oluşur.
Kapha Dosha: apa ve piritivi - su ve topraktan oluşur.
Vata'yı yılan, Pitta yı kurbağa, Kapha'yıysa kuğu temsil eder.
Dosha olarak adlandırdığımız; bu üç yaşam enerjimizin dengesi "mükemmel sağlığımızı" yaratır.
Yaşadığımız çevre, yaşam biçimi, beslenme alışkanlıklarımız, günlük ve mevsimsel rutinler, gezegenlerin fizyolojimize etkisi, doğa yasalarına ne kadar uygun yaşadığımız, Dosha'larımızın denge ve dengesizliğini oluşturan nedenler olarak sıralanabilir.
Evreni oluşturan her şeyde: yediğimiz gıdalarda, günün saatlerinde, mevsimlerde, dinlediğimiz müzikte, sohbetlerimizde dosha'ların nitelikleri vardır.
Sonuç olarak dışarıdan gelen her şey ve ruhsal durumumuz, fizyolojimizi etkiliyerek dosha'larımızın denge ve dengesizliğini yaratıyor.
Vata - Pıtta - Kapha'nın fîzyolojimizdeki temel işlevleri:
Vata: Taşıma, Hareket, İletişim
Pitta: Metabolizma, Sindirim, Dönüşüm
Kapha: Yapı, Birleştirme
Vata Dosha'nın özellikleri
Vata Dosha'nın dengede olduğu zamanki özellikleri:
Canlılık, yaratıcılık, berrak zihin, çok verimli çalışmak, idrar yollarının ve kalınbağırsakların mükemmel çalışması, tüm beden dokularının uygun ve orantılı oluşumu, güzel uyku ve iyi bir bağışıklık sistemidir.
Vata'nın özellikleri:
Genelde ince ve hafif bir yapıdadır, aktiviteye çabuk geçerler. Kuru cilde eğilimleri vardır. Soğuk havadan nefret ederler. Düzensiz iştah ve sindirimleri vardır. Yeni bilgileri çabuk öğrenip, çabuk unuturlar. Endişeye, telaşa, heyecana, kabızlığa ve gaza eğilimlidirler, hafif ve kesilmeye eğilimli uykuları vardır.
Vata Dosha dengedeyken:
Heveslilik, şevklilik, nefes alıp vermekte düzenlilik, düzenli yani dengede hareketlilik. Dokuların dengeli gelişimi ve formasyonu, atık maddelerin dengeli boşalımı olur.
Vata Dosha azaldığında:
Daha az heves, şevk hatta depresyon. Nefes alıp vermede bir baskılanma, hareketlerde ve dokuların oluşumunda azalma, atık maddelerin boşaltılması faaliyetlerinde azalma veya yavaşlama olur.
Vata Dosha arttığında:
Aşırı ve sabit olmayan bir heves, nefes almada ve vermede rahatsızlık. Aşırı ve düzensiz hareketler, dokuların oluşumunda, üretiminde ve boşaltım faaliyetlerinde bozukluk olur.
Pitta Dosha'nın özellikleri
Pitta Dosha'nın dengede olduğu zamanki özellikleri:
Parlaklık, mutluluk, keyif, mükemmel bir sindirim, bedenin yumuşaklığı, ısı ve susama mekanizmaların mükemmel dengesi, dengede entelekt, zekâ.
Pitta'nın özellikleri:
Genelde orta yapıdadırlar, faaliyetlerini orta bir halde gerçekleştirirler. Sıcak havadan nefret ederler, keskin bir iştah ve sindirimleri vardır. Yani bilgileri orta bir hızla kavrarlar, orta derecede bir hafızaları vardır. Öğün atlayamazlar. Kolay kızarlar ve öfkelenmeye eğilimlidirler. Karakter olarak, öncülük, liderlik özellikleri ve keskin bir karekterleri vardır, genelde keskin veya soğuk yiyecek içecekleri tercih ederler. Her ırka göre değişen saç ve cilt özellikleri vardır. Örneğin Avrupa'da kırmızımsı bir yapı, açık renk kumral saçlar, çiller varken, esmer ırkta da kendine ait özellikler gösterir. Kıl kökü iltihaplarına eğilimleri vardır. îyi konuşmacıdırlar.
Pitta Dosha dengedeyken:
Düzgün görme, sağlıklı sindirim, dengede ısı, açlık, susama hissi, bedenin yumuşaklığı, kayganlığı, neşe, zekâ olur.
Pitta Dosha azaldığında:
Görme zayıflığı, yavaş sindirim, düşük beden ısısı, açlık ve susuzlukta azalma, bedenin yumuşaklığında, nemlenmede azlık, mutlulukta, keyifte, neşede azalma ve donuk bir entelekt söz konusudur.
Pitta Dosha arttığında:
Bozuk görme, çok sert, keskin veya bozuk sindirim, aşırı ısı hatta yanma hissi, aşın acıkma ve susama, sarımsı bir yapı; kızgınlık, öfke, asabiyet ve aşırı sert, keskin, rahatsız durumda bir entelekt, zekâ.
Kapha Dosha'nın özellikleri
Kapha Dosha'nın dengede olduğu zamanki özellikleri:
Dayanıklılık, güçlülük, sağlam eklemler, zihnin sabitliliği; orantılı, güçlü ve uyumlu beden, cesaret, canlılık, affetme ve bağışlama, ağırbaşlılık ve sevgi dolu olmaktır.
Kapha'nın özellikleri:
Daha yapılı ve güçlü bir bedenleri vardır. Yapıları oldukça dayanıklıdır. Faaliyetlerde daha metodik ve yavaştırlar. Yağlı ve parlak ciltleri vardır. Sindirimleri yavaştır ve daha geç acıkırlar. Sakın ve sabit bir kişilikleri vardır. Bilgileri zor ve geç öğrenip, geç unuturlar. Heyecanlanmaları zordur. Uykuları genelde ağır ve uzundur. Saçları güzel, gür ve renk olarak koyudur.
Kapha Dosha dengedeyken:
Normal yağlılık, sağlıklı bağlanma, yani vücudun strüktürünü oluşturan elemanların, uzuv ve eklemlerin biribirine sağlıklı bir şekilde sıkıca bağlanması; sağlamlık, sabitlik, ağırlık, güç, dayanıklılık, sabır, otokontrol (kendini kontrol etme), gibi durumlar söz konusudur.
Kapha Dosha azaldığında:
Kuruluk, bedenin zayıflaması, instabilite (sabit durumda olamama), hafiflik, güçsüzlük, zayıflık, daha az bağışlama duygusu, sabır azlığı,kendini kontrol edememe durumu ortaya çıkar.
Kapha Dosha arttığında:
Aşırı yağlılık, müküs salgıları, yapışkanlık, tembellik, hareketsizlik, aşırı ağırlık, kilo alma, güçte bozukluk, zayıflık, kayıtsızlık ve sıkıcılık, anlamsızlık olur.
Mükemmel sağlık için 20 yaklaşı
* Bilinç: TM, ileri teknikler ve Sidha programlarıyla sağlanır.
* Temel ses: Veda'lara göre dengesizliği gidermek için seçilen temel sesler.
* Entelekt: Pragyaparat''ın (entelekt hatası) giderilmesi için ente****lekte en basit yaratılışın temel bilgisini vermek ve entelekt hatasını gider****mek.
* Duygular: Duygular düzeyinde dengesizliği gidermek.
* Dil: Dilin bazı özelliklerini kullanarak, zihne ve bedene olumlu etkiler vermek.
* Gandharva Veda: Dengesizlikleri, seslerin harmonisi ve doğanın sesiyle gidermek.
* Yoga hareketleri: Asana Yogalar, Suryanamaskara vb.
* Marma terapi: Akupunktur noktalarına benzer noktalara hafif****çe, uyarılarla yapılan tedavi.
* Nöro respiratuvar (sinir ve kas) bütünleşme programları: Pranayama, nefes teknikleri.
* Fizyolojik arınma: Panchakarma, diyet, doğru beslenmeyi öğ****renmek.
* Bitkiler ve mineraller: Her ülkenin kendi kaynaklarına göre herbal ve mineral preparatlarla tedaviler.
* Rasayanalar: Yenileyici, gençleştirici ve daha uzun yaşamayı sağlayıcı preparatlar.
* Davranış (Achar Rasayana): Olumlu her düşünce ve davranış sinir sistemimizi olumlu etkiler, doğru beslenmek kadar önemlidir.
* Nabızdan teşhis: Gelmekte olan veya halen var olan rahatsız****lıkların nabızdan teşhis edilmesi.
* Jyotish: Veda astrolojisi. Sağlık üzerindeki astrolojik ve çevresel etkilerin, matematik hesaplarla saptanması.
* Yagya: Jiyotish'te saptanan olumsuz etkileri dengeleyici yakla****şımlar.
* Günlük ve mevsimsel rutinler: Günlük ve mevsimlik değişim****lere fizyolojinin uyumunun sağlanması.
* Taşlar: Astrolojik açıdan Jiyotish'le saptanan etkilere göre kulla****nılan değerli taşlar.
* Sthapatya Ved: Mimarî açıdan mekânların Veda'ya uygun dü****zenlenmesi.
Ayurvedik programlar:
Zihin
TM, ileri teknik, Sidha programları.
Beden
Diyet, gıda destekleyiciler, Panchakarma tedavileri, Pranayama ve Asana Yoga, Gandharva Veda müzikleri
Davranış
Achar Rasayana, günlük rutinler, mevsimsel rutinler.
Çevre
Grup bilinci, Hint astrolojisi "Jiyotish " ve Yagya.
Alıntı
