Gerçek diye birşey yoktur. Bunu kim neye dayanarak belirleyebilir ki ? Senin, benim, onun kısaca her insanın yaşadığı herşey beyinde evrilip çevrilip kendisine sunuluyor.. Kendi bilincinin var olduğu dışında hiçbirşeyin gerçek olduğuna emin olamassın. Beyin ilüzyonlarıyla kendini tatmin etmen bunu değiştirmeyecek.
Gerçek diye bir şey olmadığı bilgisi gerçek midir?
Evetse gerçek vardır. Hayırsa, "gerçek yoktur" önermesi yanlış olduğundan, yine vardır.
Gerçeklik algımız bahsettiğin ilüzyonlardan ibaret olduğundan, bunlarla kendimi "tatmin etmem" her şeyi değiştiriyor. Çünkü gerçeklik algım onlar.
Evet, gerçekliği algı süzgecimizden geçiririz. Özünde onun ne olduğunu ise bilemeyiz. Felsefede Kant'ın deyimiyle "kendinde şey" denir buna. Fakat bunun gerçek olmaması o kadar da dönemli değil. Tam da içinde yaşıyoruz. Yediğimiz yemek, içtiğimiz su, beline sarıldığımız sevgili bizi mutlu ediyor işte. Gerçek olan bu. Erdem mutluluktadır. Aslında mutlu olmak için doğa üstü fantazilere de gerek yok, Tarkovsky'nin de deyişiyle sadece sıkıcı hayatımıza heyecan katmak için UFOdur, cindir, simülasyon evrendir, bunların peşinden koşturuyoruz.
Sorun tatminsizlik aslında.
Yani her şey bir ilüzyon olsaydı bile, bunun, en azından ilüzyondan kurtulana kadar, bir anlamı olmazdı. Bu ilüzyondan bir çıkış yolumuz var mı? Evetse buyrun, hayırsa yapacak bir şey yok, bunla tatmin olmamak için de bir sebep kalmıyor.