Besinler, özellikleri üzerine. (Marifetname)

Erik: İkinci derecede soğuk ve rutubetlidir. Onun tatlısı mideyi bozar. Ekşisi, kalbi rahatlatır, safrayı söker. Ekşisi, tatlısından daha az mideyi bozar.

Ispanak: Birinci derece soğuk ve rutubetlidir. Gıdası iyidir. Sıcak ve kuru olan akciğere ve göğse faydalıdır. Karnı yumuşatır. Bel ve sırtta kan ağrılarını giderir.

Eftimon: Bir kuru ottur ki, birinci derecede kuru ve ikinci derecede sıcaktır. Kokusu yatıştırıcı, düşkün ve yaşlılara faydalıdır. Sevda hastalıklarını ve bağlamı gidericidir. Sara ve kuruntu geçiricidir. Gençleri ve hararetlileri susatır.

Anason: Bilinen bir tohumdur ki, üçüncü derecede kurutucu ve ısıtıcıdır. Böbrek, mesane (Böbreklerden gelen idrarın biriktiği torba.) rahim, karaciğer ve dalak tıkanıklıklarını açar. Baş ağrısı ve safravi (Eski hekimlikte zayıf, hırçın, esmer ve atik olanların yaratılışına verilen ad) hastalıkları yatıştırmak için buhar ve suyu faydalıdır. Ezilmişi gülyağı ile kulağa damlatılırsa, kulak içinde çarpma ve düşmeden, sonradan ortaya çıkan ağrıları dindirir. İdrarı söker.

Pirinç: Bilinen gıdadır ki, birinci derece ısıtıcı ve ikinci derecede kurutucudur. Suyuyla yıkanmak, uzuvları kirden arındırır. Yenmesi, mideyi temizler.

Soğan: İkinci derecede kurutucudur. Üçüncü derecede ısıtıcıdır. O, ayrıştırıcı, kesici, yumuşatıcı ve açıcıdır. Damarların ağızlarını açmak, onun görevidir. Kuvvetlisi, yüzü kızartır. Tuz ile siğili söker. Normal olarak yenmesi, mide ve iştahı kuvvetlendirir, çok yenmesi, baş ağrısı yapar ve aklı hafifletir. Pişmiş soğan, çok gıdalıdır. Lakin susatıcıdır. İdrarı kuvvetlendiricidir. Pişmişi yaranın üzerine sarılırsa, ağrıyı dindirir.

Karpuz: İkinci derecede rutubet verici ve soğutucudur. Bedeni kirden arındırır. İdrarı çoğaltır. Mesanede oluşan ve böbrekte ortaya çıkan taşları düşürücüdür. Yemek ile yenmesi faydalıdır.

Yumurta: En iyisi, yağ içinde yarı pişirilen tavuk yumurtasının sarısıdır. En faydalısı, taze olan yumurtadır. Sarısı hararete, beyazı soğukluğa ziyade meyilli olmuştur. İkisi dahi rutubetli ve faydalıdır. Beyazı yüze sürülse, güneş tesirine (Çarpma, etkilenme) ve ateş sıcaklığının önüne geçer. Sarısı bal ile karıştırılıp, yüzde ki sivilcelere sürülürse, onu giderir. Beyazı, göz ağrılarına, boğaz sertliğine, ses kesilmesine, nefes darlığına, öksürüğe ve kanın temizlenmesinde faydalıdır. Tavuk yumurtası çabuk nüfuz edicidir. Bayat yumurtanın sarısı, mideyi bozar.

Fındık: Hararet ve kuruluğa meyillidir. Sindirmesi zordur. Cinsel kuvveti artırır. Baş ağrısı ve mide bulantısı doğurur. Öksürüğü defeder.

Ceviz: Sindirilmesi güç, harareti çoktur. Baş ağrısı vardır. Bal ile soğuk mideye faydası iyidir.

Peynir: Tazesi rutubetli ve soğutucudur. Eskisi, ısıtıcı ve kurutucudur. Tuzlusu eski olursa zayıflatıcıdır. Mesanede taş yapar.


NOT: Sadeleştirilmiş baskısından, bazı yerleri sadeleştirerek yazmak ve paylaşmak istedim, iyi forumlar.​