Dünya Astronomi Mirası ve Türkiye

likeufo

Kayıtlı Üye
Katılım
17 Ocak 2009
Mesajlar
82
Tepkime puanı
14
Yaş
41
İş
inşaat mühendisliği
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) olarak önerdiğimiz Dünya Astronomi Mirasımız (DAM) listesindeki olay ve yerler arasında şunlar ön plana çıkmış görünmektedir:
1- Bunlardan ilki, önceden tahmin edilen ilk güneş tutulması bilinen ve aynı zamanda iki ordunun savaşı sırasında gerçekleşen tek tutulma olarak kayıtlara geçen M.Ö. 28 Mayıs 585 tarihli güneş tutulması olayı ve buna bağlı antik yerleşim olan Ptara kentidir. Sözkonusu tutulma bugünkü (Yozgat ili) Sorgun ilçemiz yakınlarındaki Ptara antik kentinin bulunduğu bölgeyi de kapsayan bir kuşakta oluşmuş, savaş ise aynı kentin önünde uzanan ovada gerçekleşmiştir. Bu olay, Heredot’un Tarih kitabına göre, “Lidyalılarla Medler arasındaki savaş sırasında bir tutulma olacağı Milet’li Tales tarafından öngörülmüş, gerçekten de, Ptara kenti önündeki savaş sırasında, tutulmanın etkisi ile taraflar savaşı sona erdirip barışa karar vermişlerdir.
Daha da ilginci, 29 Mart 2006 tarihli ülkemizden izlenen son güneş tutulması da aynı yörede meydana gelmiştir. Böylece, ilkinden tam tamına 945 bin 923 gün 14 saat 24 dakika sonra, söz konusu savaşın gerçekleştiği ovada bu muhteşem kozmik olayı yaşamak ve paralel olarak, söz konusu savaşı ‘değerlendirmek’ ayrıcalığı, güneş tutulması tanıklığını bu noktada yaşamak isteyen 1000 kadar gözlemci tarafından da duyumsanmış ve belgelenmişti .
Yöredeki antik kentin civardaki en yüksek tepedeki ovaya hakim konumu, halen yürütülmekte olan kazılarda ortaya çıkmakta olan (İran kökenli bir halk olan) Medler’in bu Anadolu başkenti, söz konusu astronomik geçmişi nedeni ile, Anadolu’nun DAM birikimine önemli bir katkısı olarak önerilebilecek durumdadır.
2- Diğer önemli DAM adayımız halen Boğaziçi Üniv. Kandilli Rasathanesi Müzesinde saklanan ve bir kısmı sergilenen Osmanlı Astronomi Mirası olarak isimlendirilebilecek koleksiyondur. Osmanlıdaki astronomi çalışmaları, Taküyiddin Maruf’tan (ölm. 1585) beri çeşitli el yazmaları, diğer astronomik aletler ve birikimler olarak, ülkemiz için olduğu kadar, DAM için de önemli bir birikim oluşturmaktadır.
3- Diğer önemli bir DAM yer adayı ise, Şanlıurfa yakınlarındaki Nevalı Çori ve Göbekli Tepe buluntuları ile ilgili kültürlerin geliştirdiği, arkeologlarca MÖ 9 bin’e tarihlenen bir dizi dikili taş yapılardır. DAM içinde önemli bir yeri olan İngiltere’deki Stonehenge kalıntıları ( ~ MÖ 3000 ) ile karşılaştırılan bu buluntular, bugün hayranlıkla izlenen Stonehenge’den belki de beşbin yıl daha eskidir! Yörede, henüz buluntuların astronomik yorumunu ve değerini
ortaya koyacak çalışmalar tamamlanmamış olmakla birlikte, dikili taşların astronomik/kozmik bir anlamı olduğu konusunda çeşitli görüşler vardır . Bu anlamı açığa çıkarmak için, yerinde yapılacak hassas konumlama ve o konum için MÖ 10bin yıllarına kadar uzanabilecek, eski tarihli astronomik gök olayları bilgisayar programlamasına gerek vardır ve astronomlar ve arkeologlar birlikteliğinde mutlaka gerçekleştirilmelidir.(örnek:Göbeklitepe) http://www.gizlimabet.com/showthread.php?p=31865#post31865
Bunun dışında, bu konuda önemli olabilecek daha geniş adaylar listesinde şunlar sayılabilirler:
4- Yine Şanlıurfa ilimiz sırları içindeki Harran ilçemiz, geçmişte bir astronomi ve bilim merkezi durumundaki yerleşim, halen sahip olduğu gözlem kulesi ve diğer etkileyici yapı ve kalıntıları ile, Türkiye’nin DAM listesinde bulunmalıdır.
5- Antik ve Roma dönemi tapınaklarında korunduğu kayıtlara geçmiş olan meteoroitlerle ilgili yapılar da listede yer alabilirler. (Bunların en tanınmışları, Efes’teki Artemis Tapınağı , ve varsa, diğer tapınak ve kutsal mekanlardaki astronomik kökenli cisim ve yapılar bu listeye eklanabilir.
6- Mekke’deki Kabe’den Hacer-ül Esved’in parçaları olduğu bilinen, Sokulu Mehmet Paşa Camii’indeki mihrap ve duvarlar yerleştirilmiş küçük parçalar kutsal taşın göksel kökeni konusunda yapılabilecek araştırmalar için belki de en önemli ipuçlarının ortaya çıkarılmasına vesile olabilirler .
7- Anadolu’daki ilk rasathaneler olarak kayda geçen Kütahya’daki Vacidiye ve Kırşehirdeki Cacabey Rasathaneleri ile ilgili belge, kayıt ve kalıntılar da bu amaçla daha yakından incelenerek bu listede yerini almalıdır. Cacabey kompleksinin bugünkü göreli olarak korunmuş durumu, bu ‘miras’ adayımızın daha yakından incelemeye alınmasını ve değerlendirilmesini gerektirmektedir.
8- Türkiyede var olan meteor kraterlerinden bazıları da DAM listesi için önemli yer adayları arasındadır. Bu konuda halen yürütülmekte olan bir TUBITAK projesinde, 1 düzine kadar krater adayı belirlenmiştir.
9- MS 1335 tarihi ile İbni Batuta Seyahatnamesi’nde kayıtlara geçmiş halen kayıp olan Birgi (İzmir) göktaşı, bulunduğu takdirde böyle bir miras listesinin önlerinde yer alabilir. 2007’de Didim’e ve 2008’de Fethiye’ye düştüğü rapor edilen ve incelenmesine ÇOMÜ olanakları ile başlanan meteoritler de, ülkemizdeki diğer meteoritlerle birlikte bu listede yer alabilecek diğer obje ve varlıklardır.
10- Van’daki Urartu dönemlerine tarihlenen ve gizemi henüz çözülmemiş olan astronomik takvim görünüşlü dizili taşlar alanı da yine koruma altına alınması ve duyurulması gerekli DAM listesi adayıdır
11- Dünyanın ilk kayda geçmiş horoskopu’nun kabartma olarak bulunduğu Adıyaman’daki Nemrut Dağı da ülkemizdeki önemli astronomik miras listesi adaylarındandır. 2300m yüksekteki zirvede oluşturulan tapınak ve heykeller
zaten başlı başına çok çekici bir ziyaret mekanı oluşturmakta, ve Kral Antiokos’un M.Ö. 17 Temmuz 98’e tarihlenen doğum gününde Aslan Burcu civarındaki gökyüzünün gerçekçi bir tasviri yer almaktadır.
Alıntı: M.E.Özel, O.Demircan, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
 

dmkol

Kayıtlı Üye
Katılım
24 Kas 2008
Mesajlar
4,907
Tepkime puanı
529
İş
Web Master
Emeğine sağlık,bu tür değerleri bilmek lazım.Çok güzel bir paylaşım,teşekkürler.
 

likeufo

Kayıtlı Üye
Katılım
17 Ocak 2009
Mesajlar
82
Tepkime puanı
14
Yaş
41
İş
inşaat mühendisliği
Teşekkürler, bence de bunların bilinip, her geçen gün yenilerinin eklenmesi için araştırmalar yapılması gerekir.


MARDİN’DE İLK RASATHÂNE (GÖZLEMEVİ)

Artuklu Beyliği döneminde, Mardin’in Dunaysır ilçesi bu günkü adıyla Kızıltepe’de Eski Ulu camii bitişiğinde, Artuklu Bey’i Melik Ahmed Nasıureddin islâmi künyesiyle bilinen Artuk Arslan tarafından 1200’lü yıllarda bir rasathâne (gözlemevi) kuruldu. 1940’lı yıllara kadar ayakta duran bu eşsiz rasathâne bu yıllardan sonra ne yazık ki yıkıldı.
 
Üst