Yinxu kalıntıları ve Jiaguwen yazısı Yinxu kalıntıları ve Jiaguwen yazısı Onbinlerce

Kar

Elit Üye
Katılım
24 Mar 2009
Mesajlar
637
Tepkime puanı
96
Yinxu kalıntıları ve Jiaguwen yazısı
Onbinlerce yıllık geçmişe sahip olan Çin medeniyetiyle ilgili yeraltı kalıntıları oldukça zengindir. 20. yüzyılın çağdaş arkeoloji bilgileri Çin’e yayıldıktan sonra bu bilim dalı birçok önemli kalıntının bulunmasına katkı sağladı.   Çin’in ortasındaki Henan eyaletinin Anyang şehrine ait yaklaşık 24 kilometrekarelik dünyaca ünlü Yinxu tarihi kalıntıları bunların en önemlileri arasındadır. Tarihi kayıtlara göre M.Ö 14. yüzyılda Shang kralı Pangeng, kendi devletinin başkenti, şimdiki Shandong eyaletinin Qufu şehrinden buraya taşınmıştı. Ondan sonraki 300 yıla yakın süre içinde burası Shang hanedanının siyasi, kültürel ve ekonomik merkezi olarak kabul edildii. M.Ö 1046 yılında Zhou Wuwang’ın başkanlığındaki ordu Shang hanedanının Zhou isimli son kralını tahttan indirmiş ve Shang hanedanlığını yıkmıştı. Shang hanedanı daha önce Yin hanedanı olarak da adlandırılmasından dolayı daha sonra buraya Yinxu tarihi kalıntıları adı takıldı.

(Resim: Yinxu tarihi kalıntıları)
   Yinxu tarihi kalıntılarının keşfi ve çıkarılması, 20.yüzyılda Çin’in en önemli arkeolojik keşfi olarak kabul edildi. İlk kazı çalışmalarının yoğunlaştırıldığı 1928 yılından itibaren, buradan bronz eşyalar çıkarıldı. Kaplumbağa kabuğu ve hayvan kemik parçaları üzerinde oyulan Jiaguwen yazısı, arkeolojik dünyadaki en önemli büyük olaylardan biri olarak nitelendi.

(Resim: Yinxu tarihi kalıntılarından çıkarılan kaplumbağa ve hayvan kemik parçaları üzerinde oyulan yazılar)
Jiaguwen yazısı, Çin’in en eski yazısı olarak sayıldı. Shang hanedanı dönemindeki krallar herhangi bir faaliyet yapmadan önce kehanete başvuruyorlardı. Kaplumbağa ve hayvan kemik parçaları işte bu kehanet faaliyetleri sırasında kullanılan eşyalardır.

Kaplumbağa ve hayvan kemik parçaları kullanılmadan önce bazı işlemler yapılması gerekiyordu. Öncelikle kaplumbağa kabuğu ve hayvan kemik parçalarının üzerindeki kan ve etlerin temizlenmesi, parçaların düzgün hale getirilmesi lazımdı. Ondan sonra bıçakla kaplumbağa kabuğunun içi veya hayvan kemik parçalarının üzeri kazınıyordu. Kahinler kendi adlarını, kehanet yapma tarihlerini, cevaplanmasını istenen soruları hayvan kemiklerine oydular ve sonra ateşle hayvan kemiklerini kızarttılar. Eğer kemik parçalanırsa, uğur getireceğine inandılar. Kahinler kemiklerin parçalanma çizgilerine bakarak değerlendirmeler yapıyorlar ve buna göre kehanetin sonucunu hayvan kemiklerine yazıyorlardı. Doğru tahminler içeren bazı hayvan kemik parçaları resmi arşiv olarak saklanmaya başlandı.

Şu ana kadar, Yinxu tarihi kalıntılarından toplam 160 bin kadar kaplumbağa ve hayvan kemiği çıkarıldı. İçlerinde hiç parçalanmamış ve yazısız kemikler de var. Bütün kemik ve kabuk parçaları üzerinde oyulan yazıların toplamı ise 4 bin dolayında. 3 bin kadar yazı ilgili uzmanlar tarafından araştırıldı. Bu 3 bin yazıdan bin tanesi tümüyle deşifre edildi. Diğerleri ise halen okunamadı veya anlam konusunda fikir ayrılığı söz konusu. Buna rağmen, belirlenen bin kadar anlamlı yazılar sayesinde Shang hanedanı ile ilgili siyaset, ekonomi ve kültür gibi alanlarda zengin bilgiler edinildi.

Jiaguwen yazısnıı ilk araştıran “Tie Yun Zanggui” başlıklı kitap 1913 yılında Liuer tarafından yayımlandı. Çin’in ünlü tarihçisi Guo Moruo’nun, 1929 yılında yayımladığı ve bu yazıları araştıran kitabı, konuyla ilgili çok özel bir eser olarak kabul gördü. Şu an Çin’de Jiaguwen yazısını araştıranlar arasında Pekin Üniversitesi Profesörü Qiu Xigui ve Çin Tarihi Akademisi Profesörü Li Xueqin bulunuyor.

Yinxu’da keşfedilen Shang hanedanı kaplumbağa ve hayvan kemik parçaları üzerinde oyulan yazılardan sonra, Batı Zhou hanedanı dönemine ait daha eski kaplumbağa ve hayvan kemik parçaları üzerinde oyulan yazılar bulundu. Ancak buradaki kemik parçaları ve yazılar çok azdı. Dolayısıyla Shang hanedanına ait yazılar daha önemlidir. Yinxu tarihi kalıntılarından Jiaguwen yazısının dışında, 70 yıllık süre içinde arkeologların bulduğu saray, tapınak ve mimari grubu gibi tarihi kalıntıların sayısı 50, kral mezarlarının sayısı 12, asillerin ve sıradan halkın mezarlarının ve anma çukurlarının sayısı 1000, üretim atölyesinin sayısı 5, atlı araba izlerinin sayısı 30 dolayındadır. Bunların dışında büyük miktarda bronz, yeşim taşı, seramik ve kemik eşyalar bulundu. Bütün bunlar ziyaretçilere Çin’in eski toplumunun geniş boyutlu çehresini göstermektedir.
internet
 
Üst