çömez

Çömez, tin ile bağlantı hattını canlandırmaya ve temizlemeye çalışan kişidir. O noktaya gelebilmek için sarsılmaz kararlılık gerekir, bireysellikten sıyrılması ve kararlı olması için kendini naguala bırakabilmelidir. Bir öğretmen hiçbir zaman çömez peşine düşmez. Hiç kimse öğretileri talep edemez. Bir çömezi daima bir yora imler. Çömez yakalandıktan sonra eğitim başlar. Öğretmenin ilk edimi, gördüğümüzü sandığımız dünyanın, yalnızca bir görüntü, dünyanın bir betimlemesi olduğu fikrini işlemektir. Öğretmenin çabası bu fikri çömezine kanıtlamaya yöneliktir. Bunu kabullenmek kişinin üstesinden gelebileceği en zor iştir. İnsan kendisine özgü dünya görüşüne öylesine kapılmıştır ki, bu dünyayla ilgili her şeyi bildiğini zanneder. Öğretmen daha ilk ediminden başlayarak bu görüşü değiştirme uğraşına girer.
Çömez, don Juan'ın öğretilerini kesin biçimde ortaya döken birimin ta kendisidir, çünkü tüm olağandışı gerçeklik durumlarının ve tüm özel olağan gerçeklik durumlarının öğeleri üzerinde varılan özel oybirliğini topluca onaylayacak kimse, kendisidir.
Çömez, büyücülük görevini tamamladıktan sonra başka bir yönerge için hazırdır. O artık bir savaşçıdır.
İki grup öğreti, öğretmenlerin çömezlerini üç uzmanlık alanında eğitmesine izin verir.
Farkındalıkda ustalaşmak, iz sürme sanatı, niyette ustalaşmak.
Bu üç uzmanlık alanı, büyücülerin bilgi arayışında karşılarına çıkan üç bilmeceydi.
Farkındalıkda ustalaşmak aklın bilmecesidir.
İz sürme sanatı, yüreğin bilmecesidir. Büyücülerin iki şeyin bilincine vardıklarında yaşadıkları hayret şudur;
İlki bizim algi ve bilincimizin özelliğinden dolayı dünyanın durağan ve gerçek görünmesine;
ikincisi, değişik algılama özelliklerini kullanmaya başlarsak dünyada durağan ve gerçek görünen şeylerin değişmesine.
Niyette ustalık ise tinin bilmecesidir ya da soyutun çelişkisi-büyücülerin insani durumumuz ötesinde yansıttıkları düşünce ve davranışlardır. Carlos Castenada'nın kitabından alıntı.